[101] (1) Quid abnuis, quid recūsās, postquam sollicitūdinem dē hērēditāte mātērnā reppulistī?
At ego hāsce tabulās, Maxime, hīc ibīdem prō pedibus tuīs abiciō testorque mē deinceps incūriōsius habitūrum, quid Pudentilla testāmentō suō scrībat. (2) Ipse iam, ut libet, mātrem suam dē cēterō exōret: (3) mihi, ut ultrā prō eō dēprecer, locum nōn relīquit. Ipse iam, ut suī potēns ac vir, acerbissimās litterās mātrī dictet, īram eius dēlēniat: quī potuit perōrāre, poterit exōrāre.
Mihi iam dūdum satis est, sī nōn modo crīmina obiecta plēnissime dīluī, vērum etiam rādīcem iūdiciī huius, id est hērēditātis quaesītae invidiam, funditus sustulī.
(4) Illud etiam, nē quid omnium praeteream, priusquam perōrō, falsō obiectum revincam. Dīxistis mē magnā pecūniā mulieris pulcherrimum praedium meō nōmine ēmisse. (5) Dīcō exiguum hērēdiolum LX mīlibus nummum, id quoque nōn mē, sed Pudentillam suō nōmine ēmissē, Pudentillae nōmen in tabulīs esse, Pudentillae nōmine prō eō agellō tribūtum dēpendī. (6) Praesēns est quaestor pūblicus, cui dēpēnsum est, Corvīnius Celer, vir ōrnātus. Adest etiam tūtor auctor mulieris, vir gravissimus et sānctissimus, omnī cum honōre mihi nōminandus, Cassius Longīnus. (7) Quaere, Maxime, cuius ēmptiōnis auctor fuerit, quantulō pretiō mulier locuplēs agellum suum praestinārit.
[Testimōnium Cassī Longīnī tūtōris et Corvīnī Clēmentis quaestor]
(8) Estne ita ut dīxī? Uspiam in hāc ēmptiōne nōmen meum ascrīptum est? Num ipsum hērēdiolī pretium invidiōsum est, num vel hoc saltem in mē collātum?
Vocabulary
abnuō abnuere abnuī abnuitus: to shake the head; reject, refuse
recūsō recūsāre recūsāvī recūsātus: to refuse, decline
sollicitūdō –inis f.: anxiety
hērēditās hērēditātis f.: inheritance
māternus –a –um: maternal
repellō repellere reppulī repulsum: to repel (an accusation)
-ce: intensifying demonstrative particle (equivalent to γέ)
tabulae tabulārum f. pl.: document
Māximus –ī m.: cognomen of Claudius Maximus, judge in the case
ibīdem: in the same place
abiciō abicere abiēcī abiectum: to throw down
testor –ārī –ātus sum: to testify, swear
deinceps: from now on, henceforth
incūriōsus –a –um: indifferent
Pudentilla –ae f.: Aemilia Pudentilla, married first to Sicinius Amicus and then to Apuleius; mother of Sicinius Pontianus and Sicinius Pudens
testāmentum testāmentī n.: will, testament
exōrō exōrāre exōrāvī exōrātus: to entreat, beg
(2)
dēprecor dēprecārī dēprecātus sum: to intercede
(3)
acerbus –a –um: bitter, harsh
dictō –āre: to dictate
dēlēniō dēlēnīre dēlēnīvī dēlēnītus: to soothe; soften
perōrō perōrāre: to argue a case before a judge; argue a case to its end; harangue
exōrō exōrāre exōrāvī exōrātus: to win over by entreaty, prevail upon
iam dudum (or iamdūdum): now for a long time (+ present tense)
obiiciō obiicere obiēcī obiectus: to bring up as a legal charge, lodge (an accusation)
dīluō dīluere dīluī dīlūtus: rebut, refute, clear up
rādīx rādīcis f.: root; that upon which anything rests
hērēditās hērēditātis f.: inheritance
funditus: completely, utterly
praetereō praeterīre praeterīvī/praeteriī praeteritus: pass over, omit, leave out
(4)
perōrō perōrāre: to conclude an oration
obiiciō obiicere obiēcī obiectus: to bring up as a legal charge, lodge (an accusation)
revincō –vincere –vīcī –victum: to disprove
praedium praedi(ī) n.: estate, farm, rural property
emō emere ēmī ēmptus: to buy
exiguus –a –um: small, little
(5)
hērēdiolum –ī n.: estate, farm, rural property
sexāgintā; sexāgēsimus –a –um: 60, 60th
nummus –ī m.: coin, money
emō emere ēmī ēmptus: to buy
tabulae tabulārum f. pl.: document, deed
agellus –ī m.: a small estate, little farm
tribūtum –ī n.: tax
dēpendō pendere pendī pēnsum: to pay
quaestor quaestōris m.: quaestor, financial officer, treasurer
(6)
Corvīnius –(i)ī m. Celer Celeris m.: Corvinius Celer, public treasurer (quaestor publicus) of Oea
ōrnātus –a –um: distinguished, honored, commended
tūtor auctor, tūtōris auctōris m.: (legal) guardian, representative at law
nōminō nōmināre nōmināvī nōminātus: to name, mention
Cassius –iī m. Longīnus –ī m.: Cassius Longinus, tutor (representative at law) of Pudentilla
Māximus –ī m.: cognomen of Claudius Maximus, judge in the case
(7)
ēmptiō –ōnis f.: a buying, purchase
quantulus –a –um: how little, how small
locuplēs –ētis: rich
agellus –ī m.: a small estate, little field
praestinō –āre: to buy, purchase
uspiam: at any place, anywhere, somewhere
(8)
ēmptiō –ōnis f.: a buying, purchase; bill of sale
ascrībō (adscr–) ascrībere ascrīpsī ascrīptum: to write in addition
hērēdiolum –ī n.: a small inherited estate
invidiōsus –a –um: a cause of jealousy
saltem (or saltim): at least, at any rate