[92] (1) Haec, ut dīcō, tabulīs ipsīs docēbō. Fors fuat an nē sīc quidem crēdat Aemiliānus sola trecenta mīlia nummum scrīpta eōrumque repetītiōnem fīliīs Pudentillae pactō datam. (2) Cape sīs ipse tū manibus tuīs tabulās istās, dā impulsōrī tuō Rufīnō: legat, pudeat illum tumidī animī suī et ambitiōsae mendīcitātis. Quippe ipse egēns, nūdus CCCC mīlibus nummum ā crēditōre acceptīs fīliam dōtāvit; (3) Pudentilla locuplēs fēmina trecentīs mīlibus dōtis fuit contenta, et marītum habet et multīs saepe et ingentibus dōtibus sprētīs inānī nōmine tantulae dōtis contentum, (4) cēterum praeter uxōrem suam nihil computantem, omnem supellectilem cūnctāsque dīvitiās in concordiā coniugis et multō amōre pōnentem.

(5) Quamquam quis omnium vel exiguē rērum perītus culpāre audēret, sī mulier vidua et mediocrī fōrmā, at nōn aetāte mediocrī, nūbere volēns longā dōte et mollī condiciōne invītāsset iuvenem neque corpore neque animō neque fortūnā paenitendum? (6) Virgō fōrmōsa etsī sit oppidō pauper, tamen abundē dōtāta est; affert quippe ad marītum novum animī indolem, pulchritūdinis grātiam, flōris rudīmentum. Ipsa virginitātis commendātiō iūre meritōque omnibus marītīs acceptissima est. (7) Nam quodcumque aliud in dōtem accēperis, potes, cum libuit, nē sīs beneficiō obstrictus, omne ut accēperās retribuere: pecūniam renumerāre, mancipia restituere, domō dēmigrāre, praediīs cēdere; sōla virginitās cum semel accepta est, reddī nequītur, sōla apud marītum ex rēbus dōtālibus remanet.

(8) Vidua autem quālis nūptiīs venit, tālis dīvortiō dīgreditur. Nihil affert inreposcibile, sed venit iam ab aliō praeflōrāta, certē tibi ad quae velīs minimē docilis, nōn minus suspectāns novam domum quam ipsa iam ob ūnum dīvortium suspectanda; (9) sīve illa morte āmīsit marītum, ut scaevī ōminis mulier et īnfaustī coniugiī minimē appetenda, (10) seu repudiō dīgressa est, utramvīs habēns culpam mulier, quae aut tam intolerābilis fuit ut repudiārētur, aut tam īnsolēns ut repudiāret. (11) Ob haec et alia viduae dōte auctā procōs sollicitant. Quod Pudentilla quoque in aliō marītō fēcisset, sī philosophum spernentem dōtis nōn repperisset.

    tabula tabulae f.: document

    Aemiliānus –ī m.: Sicinius Aemilianus, principal accuser, uncle of Sicinius Pontianus and Sicinius Pudens.

    trecentī –ae –a; trecentēsimus –a –um: 300, 300th

    nummus –ī m.: coin, money, sesterce

    repetītiō –ōnis f.: a demanding back, the right of reclaiming

    Pudentilla –ae f.: Pudentilla (name)

    pactum pactī n.: agreement, compact

    impulsor –ōris m.: an inciter, instigator

    (2)

    Rūfīnus –ī m.: Herennius Rufinus: allegedly son of a bankrupt father, father of (Herennia).

    pudeō –ēre –duī –ditus: to make (one) ashamed (often impersonal, with person affected in acc. and cause of shame in gen.)

    tumidus –a –um: swollen; arrogant

    ambitiōsus –a –um: ambitious, eager, showy

    mendīcitās –ātis f.: beggary, destitution

    egens -ntus: needy, impoverished

    CCCC: 400; 400th

    crēditor –ōris m.: a creditor

    dōtō dōtāre dōtāvī dōtātus: to endow, give a dowry to

    locuplēs –ētis: rich

    (3)

    trecentī –ae –a; trecentēsimus –a –um: 300, 300th

    dōs dōtis f.: dowry

    marītus –ī m.: husband

    spernō spernere sprēvī sprētum: to reject, scorn

    inānis inānis ināne: empty

    tantulus (tantīllus) –a –um: so little, so small

    computō –āre: to sum up, reckon, compute

    (4)

    supellex supellectilis f.: furniture

    concordia concordiae f.: agreement, harmony

    exiguus –a –um: small, little

    (5)

    perītus –a –um: skilled in (+ gen.)

    culpō culpāre culpāvī culpātus: to blame, censure

    viduus –a –um: deprived of a husband or wife, previously married, widowed

    mediocris mediocris mediocre: moderate, average, middling

    nūbō nūbere nūpsī nūptum: to marry

    dōs dōtis f.: gift, endowment; dowry

    invītō invītāre invītāvī invītātus: to attract, entice

    paenitet paenitēre paenituit: to make sorry, cause to regret

    fōrmōsus –a –um: beautiful

    (6)

    etsī: although

    oppidō: (adv.) very much

    dōtō dōtāre dōtāvī dōtātus: to endow

    indolēs –is f.: natural disposition, character

    pulchritūdō –inis f.: beauty

    rudīmentum –ī n.: beginning, first lesson, initiation

    virginitās –ātis f.: virginity

    commendātiō commendātiōnīs f.: recommendation, excellence, asset

    meritō: (adv.) deservedly

    marītus –ī m.: husband

    obstringō –ere –strīnxī –strictum: to bind, oblige, constrain

    (7)

    retribuō –ere –tribuī –tribūtus: to give back, return

    renumerō –āre –āvī –ātus: to pay back, repay

    mancipium –ī n.: slave

    restituō restituere restituī restitūtus: to restore

    dēmigrō dēmigrāre dēmigrāvī dēmigrātus: to go away, withdraw

    praedium praedi(ī) n.: estate, farm, property

    virginitās –ātis f.: virginity

    nequeō nequīre nequiī/nequīvī nequitum: to be unable

    dōtālis –e: pertaining to a dowry

    remaneō remanēre remānsī remānsus: to stay behind

    vidua viduae f.: previously married woman; widow

    (8)

    nuptiae –ārum f. pl.: marriage

    dīvortium –iī n.: separation; parting

    dīgredior dīgressus sum: to leave

    inreposcibilis –e: unreturnable

    praeflōrō –āre –āvī –ātus: to deflower beforehand

    docilis –e: teachable, responsive, amenable

    suspectō –āre: to view with suspicion, cautiously assess

    scaevus –a –um: unfavorable, ill-omened

    (9)

    ōmen ōminis n.: omen

    īnfaustus –a –um: unlucky

    coniugium –iī n.: marriage

    appetō appetere appetīvī appetītus: to pursue, seek eagerly

    repudium –(i)ī n.: repudiation; divorce

    (10)

    utervīs utravīs utrumvīs: whichever of the two you prefer, either (of the two)

    intolerābilis -e: insufferable, intolerable

    īnsolēns –entis: haughty, arrogant

    repudiō repudiāre repudiāvī repudiātus: to reject; divorce

    (11)

    vidua viduae f.: previously married woman; widow

    procus –ī m.: suitor

    sollicitō sollicitāre sollicitāvī sollicitātus: to entice, attract, allure

    Pudentilla –ae f.: Pudentilla (name)

    philosophus -i m.: philosopher

    spernō spernere sprēvī sprētum: to reject

    article Nav
    Previous
    Next