[100] (1) Cedo tū testāmentum iam inimīcō fīliō ā mātre factum mē, quem istī praedōnem dīcunt, verba singula cum precibus praeeunte. (2) Rumpī tabulās istās iubē, Maxime: inveniēs fīlium hērēdem, mihi vērō tenue nesciō quid honōris grātiā lēgātum, nē, sī quid ei hūmānitus attigisset, nōmēn marītus in uxōris tabulīs nōn habērem. (3) Cape istud mātris tuae testāmentum, vērē hoc quidem inofficiōsum. Quidnī, in quō obsequentissimum marītum exhērēdāvit, inimīcissimum fīlium scrīpsit hērēdem, (4) immō enimvērō nōn fīlium, sed Aemiliānī spēs et Rūfīnī nūptiās, sed tēmulentum illud collēgium, parasītōs tuōs?
(5) Accipe, inquam, fīliōrum optime, et positīs paulisper epistulīs amātōriīs mātris lege potius testāmentum. Sī quid quasi īnsāna scrīpsit, hīc reperiēs et quidem mox ā prīncipiō: 'Sicinius Pudēns fīlius meus mihi hērēs estō.' Fateor, quī hoc lēgerit īnsānum putābit. (6) Hicine fīlius hērēs, quī tē in ipsō frātris suī fūnere advocātā perditissimōrum iuvenum manū voluit exclūdere ē domō quam ipsa dōnāverās, quī tē sibi ā frātre cohērēdem relictam graviter et acerbē tulit, (7) quī cōnfestim tē cum tuō lūctū et maerōre dēseruit et ad Rūfīnum et Aemiliānum dē sinū tuō aufūgit, (8) quī tibi plūrimās posteā contumēliās dīxit cōrām et adiuvante patruō fēcit, quī nōmen tuum prō tribūnālibus ventilāvit, quī pudōrem tuum tuīsmet litterīs cōnatus est pūblicē dēdecorāre, (9) quī marītum tuum, quem ēlēgerās, quem, ut ipse obiciēbat, efflīctim amābās, capitis accūsāvit?
(10) Aperī quaesō, bone puer, aperī testāmentum: facilius insaniam mātris sīc probābis.