[93] (1) Age vērō, sī avāritiae causā mulierem concupīssem, quid mihi ūtilius ad possidendam domum eius fuit quam simultātem inter mātrem et fīliōs serere, aliēnāre ab eius animō līberōrum cāritātem, quō līberius et artius dēsōlātam mulierem sōlus possidērem? (2) Fuitne hoc praedōnis, quod vōs fingitis?
Ego vērō quiētis et concordiae et pietātis auctor, conciliātor, favīsor nōn modo nova odia nōn sēvī, sed vetera quoque funditus extirpāvī. (3) Suāsī uxōrī meae, cuius, ut istī aiunt, iam ūniversās opēs trānsvorāram, suāsī, inquam, ac dēnique persuāsī, ut fīliīs pecūniam suam reposcentibus (dē quō suprā dīxeram), ut eam pecūniam sine morā redderet in praedīs vīlī aestimātīs et quantō ipsī volēbant, (4) praetereā ex rē familiārī suā frūctuōsissimōs agrōs et grandem domum opulentē ōrnātam magnamque vim trīticī et ordeī et vīnī et olīvī cēterōrumque frūctuum, servōs quoque haud minus CCCC, pecora amplius neque pauca neque abiectī pretiī dōnāret, (5) ut eōs et ex eā parte quam tribuisset sēcūrōs habēret et ad cētera hērēditātis bona spē invītāret. (6) Haec ergō ab invītā Pudentillā – patiētur enim mē, utī rēs fuit, ita dīcere – aegrē extudī, ingentibus precibus invītae et īrātae extorsī, mātrem fīliīs reconciliāvī, prīvignōs meōs prīmō hōc vitricī beneficiō grandī pecūniā auxī.
Vocabulary
avāritia avāritiae f.: greed
concupīscō concupiscīre concupīvī concupītus: to desire, to long for
possīdō possīdere possēdī possessus: to take possession of
simultās –ātis f.: a state of animosity, a feud
serō serere sēvī satum: to plant
aliēnō aliēnāre: alienate
līberī līberōrum m. pl.: children
cāritās cāritātis f.: affection
artus –a –um: close
dēsōlātus -a -um: abandoned, lonely, alone
possideō –ēre –sēdī –sessus: to hold, possess
praedō praedōnis m.: robber, brigand, pirate
(2)
quiēs quiētis f.: repose; quiet, calm, cessation from labor
concordia concordiae f.: agreement, harmony
conciliātor –ōris m.: a promoter
favīsor –ōris m.: a supporter, abettor
serō serere sēvī satum: to plant
funditus: completely, utterly
exstirpō exstirpāre –āvī –ātum: to eradicate, root out
suādeō suādēre suāsī suāsus: to advise, urge
(3)
ūniversus –a –um: entire, all
trānsvorō –āre –āvī –ātus: to gulp down, devour
persuādeō persuādēre persuāsī persuāsus: to persuade, convince
reposcō reposcere: to demand back
vīlis vīle: cheap, low in price
aestimō aestimāre aestimāvī aestimātus: to appraise, value, estimate
res familiāris, reī familiaris f.: property, estate
(4)
frūctuōsus –a –um: fertile, productive, fruitful
grandis grandis grande: large
opulentus –a –um: rich, opulent
ōrnō ōrnāre ōrnāvī ōrnātus: to equip, decorate
trīticum (trīticus) –ī n.: wheat
ordeum –ī n.: barley
olīvum olīvī n.: oil
CCCC = quadri(n)gentī –ae –a: 400
amplius: (adv.) further, more, in addition
abiectus -a -um: low (in price) > abicio
tribuō tribuere tribuī tribūtus: to grant, allot, bestow
(5)
hērēditās hērēditātis f.: inheritance
invītō invītāre invītāvī invītātus: to invite
invītus –a –um: unwilling
(6)
Pudentilla –ae f.: Pudentilla (name)
extundō –ere –tūdī –tūsus: to force out, extort, wring
extorqueō extorquēre extorsī extortus: to twist out, wrench away
reconciliō –āre: to reconcile
prīvignus –ī m.: a step-son
vītricus –ī m.: a step–father
grandis grandis grande: large