Ibi maria vasta vīsēns lacrimantibus oculīs,
patriam allocūta maestast ita vōce miseriter.
‘Patria Ō meī creātrīx, patria Ō mea genetrīx, 50
ego quam miser relinquēns, dominōs ut erifugae
famulī solent, ad Īdae tetulī nemora pedem,
ut aput nivem et ferārum gelidā stabula forem,
et eārum omnia adīrem furibunda latibula,
ubinam aut quibus locīs tē positam, patria, reor? 55
Cupit ipsa pūpula ad tē sibi dērigere aciem,
rabiē ferā carēns dum breve tempus animus est.
Egone ā meā remōta haec ferar in nemora domō?
Patriā, bonīs, amīcīs, genitōribus aberō?
Aberō forō, palaestrā, stadiō et gyminasiīs? 60
Miser ā miser, querendum est etiam atque etiam, anime.
Quod enim genus figūrāest, ego nōn quod obierim?
Ego mulier, ego adulēscēns, ego ephēbus, ego puer,
ego gymnasī fuī flōs, ego eram decus oleī:
mihi iānuae frequentēs, mihi līmina tepida, 65
mihi flōridīs corōllīs redimīta domus erat,
linquendum ubi esset ortō mihi Sōle cubiculum.
Ego nunc deum ministra et Cybelēs famula ferar?
Ego Maenas, ego meī pars, ego vir sterilis erō?
Ego viridis algidā Īdae nive amicta loca colam? 70
Ego vītam agam sub altīs Phrygiae columinibus,
ubi cerva silvicultrīx, ubi aper nemorivagus?
Iam iam dolet quod ēgī, iam iamque paenitet.'
vocabulary
vāstus –a –um: desolate, uninhabited, featureless, dreary, endless
vīsō vīsere vīsī vīsus: go to see; look at, gaze at, view
lacrimō lacrimāre lacrimāvī lacrimātus or lacrimor –ārī –ātus sum: weep
alloquor alloquī allocūtus: speak to, address
miseriter: pitifully, in a manner that indicates pity
creātrīx –īcis f.: mother, creatress 50
ō: interjection, expressing grief, pleasure, indignation, or adjuration
genetrīx –īcis f.: mother, creator
erifuga –ae f.: a runaway slave
famulus –ī m.: servant, slave
nix nivis f.: snow
fera ferae f.: wild animal
gelidus –a –um: frozen
stabulum –ī n.: stable, fold, shed; lair, den
latibulum –ī n.: hiding place, lair, den, hole
ubinam: interro. where in the world? just where? 55
pūpula –ae f.: a little girl; the pupil of the eye
dīrigō (dērigō) –ere –rēxī –rēctus: align, make straight, aim
remotus –a –um: removed, remote, distant
bonum –ī n.: any good thing or circumstance, boon, blessing, benefit; pl. "goods" as property, one's estate
amīcus amīcī m.: friend
genitor genitōris m.: father; pl., parents
palaestra –ae f.: a wrestling place, usu. a wrestling floor with adjacent changing rooms, etc. 60
stadium –iī n.: a running track
gymnasium –iī n.: an athletic center
ā: expletive of distress, pity, or entreaty
figūra figūrae f.: form, shape, aspect, appearance
obeō obīre obiī/obīvī obitum: meet, go into, take on
adulēscēns adulēscentis: youth, young man
ephēbus –ī m.: ephebe, a Greek youth (in Athenian law, between 18 and 20)
oleum –ī n.: olive oil; by metonymy, wrestling, wrestling place
iānua iānuae f.: door to a house, other building, or heaven 65
tepidus –a –um: warm
floridus –a –um: full of flowers, flowery
corolla –ae f.: garland, small wreath (dim. of corona)
linquō linquere līquī : leave, quit
cubiculum –ī n.: bedroom
ministra –ae f.: handmaid, temple attendant
famula –ae f.: servant, slave
sterilis –e: incapable of procreation
algidus –a –um: cold 70
amiciō –īre –icuī (–ixī) –ictus: cover, cloak
Phrygia –ae f.: of Phrygia, Phrygian
columen –inis n.: roof, summit, peak; a key person, top man
cerva –ae f.: hind, doe
silvicultrix –īcis f.: adj., living in the forest
aper aprī m.: wild boar
nemorivagus –a –um: forest wandering
paenitet paenitēre paenituit: cause dissatisfaction or regret (impers. const. w/ acc. of person affected & gen. of cause)