C. PLĪNIUS SŪRAE SUŌ S.
Et mihi discendī et tibi docendī facultātem ōtium praebet. Igitur perquam velim scīre, esse phantasmata et habēre prōpriam figūram nūmenque aliquod pūtēs an inānia et vāna ex metū nostrō imāginem accipere.

[2] Ego ut esse crēdam in prīmīs eō dūcor, quod audiō accidisse Curtiō Rūfō. Tenuis adhūc et obscūrus, obtinentī Āfricam comes haeserat. Inclīnātō diē spatiābātur in porticū; offertur eī mulieris figūrā hūmānā grandior pulchriorque. Perterritō Āfricam sē futūrōrum praenūntiam dīxit: itūrum enim Rōmam honōrēsque gestūrum, atque etiam cum summō imperiō in eandem prōvinciam reversūrum, ibique moritūrum. [3] Facta sunt omnia. Praetereā accēdentī Carthāginem ēgredientīque nāve eadem figūra in lītore occurrisse nārrātur. Ipse certē implicitus morbō, futūra praeteritīs, adversā secundīs augurātus, spem salūtis, nūllō suōrum dēspērante, prōiēcit.

[4] Iam illud nōnne et magis terribile et nōn minus mīrum est quod expōnam ut accēpī? [5] Erat Athēnīs spatiōsa et capāx domus sed īnfāmis et pestilēns. Per silentium noctis sonus ferrī, et sī attenderēs ācrius, strepitus vinculōrum longius prīmō, deinde ē proximō reddēbātur: mox adpārēbat īdōlōn, senex maciē et squālōre cōnfectus, prōmissā barbā, horrentī capillō; crūribus compedēs, manibus catēnās gerēbat quatiēbatque. [6] Inde inhabitantibus trīstēs dīraeque noctēs per metum vigilābantur; vigiliam morbus et crēscente formīdine mors sequēbātur. Nam interdiū quoque, quamquam abscesserat imāgō, memoria imāginis oculīs inerrābat, longiorque causīs timōris timor erat. Dēserta inde et damnāta sōlitūdine domus tōtaque illī mōnstrō relicta; prōscrībēbātur tamen, seu quis emere seu quis condūcere ignārus tantī malī vellet.

[7] Venit Athēnās philosophus Athēnodōrus, legit titulum, audītōque pretiō, quia suspecta vīlitās, percūnctātus, omnia docētur ac nihilō minus, immō tantō magis condūcit. Ubi coepit advesperāscere, iubet sternī sibi in prīmā domūs parte, poscit pugillārēs stilum lūmen, suōs omnēs in interiōra dīmittit; ipse ad scrībendum animum oculōs manum intendit, nē vacua mēns audīta simulācra et inānēs sibi metus fingeret. [8] Initiō, quāle ubīque, silentium noctis; dein concutī ferrum, vincula movērī. Ille nōn tollere oculōs, nōn remittere stilum, sed offirmāre animum auribusque praetendere. Tum crēbrēscere fragor, adventāre et iam ut in līmine, iam ut intrā līmen audīrī. Respicit, videt agnōscitque nārrātam sibi effigiem. [9] Stābat innuēbatque digitō similis vocantī. Hic contrā ut paulum exspectāret manū significat rūrsusque cērīs et stilō incumbit. Illa scrībentis capitī catēnīs īnsonābat. Respicit rūrsus idem quod prius innuentem, nec morātus tollit lūmen et sequitur. [10] Ībat illa lentō gradū quasi gravīs vinculīs. Postquam dēflexit in āream domūs, repente dīlāpsa dēserit comitem. Dēsertus herbās et folia concerpta signum locō pōnit. [11] Posterō diē adit magistrātūs, monet ut illum locum effodī iubeant. Inveniuntur ossa īnserta catēnīs et implicita, quae corpus aevō terrāque putrefactum nūda et exēsa relīquerat vinculīs; collēcta pūblicē sepeliuntur. Domus posteā rīte conditīs manibus caruit.

[12] Et haec quidem adfirmantibus crēdō; illud adfirmāre aliīs possum. Est lībertus mihi nōn inlitterātus. Cum hōc minor frāter eōdem lectō quiēscēbat. Is vīsus est sibi cernere quendam in torō residentem, admoventemque capitī suō cultrōs, atque etiam ex ipsō vertice amputantem capillōs. Ubi inlūxit, ipse circā verticem tōnsūs, capillī iacentēs reperiuntur. [13] Exiguum temporis medium, et rūrsus simile aliud priōrī fidem fēcit. Puer in paedagōgiō mixtus plūribus dormiēbat. Vēnērunt per fenestrās (ita nārrat) in tunicīs albīs duo cubantemque dētondērunt et quā vēnerant recessērunt. Hunc quoque tōnsum sparsōsque circā capillōs diēs ostendit. [14] Nihil notābile secūtum, nisi forte quod nōn fuī reus, futūrus, sī Domitiānus, sub quō haec accidērunt, diūtius vīxisset. Nam in scrīniō eius datus ā Carō dē mē libellus inventus est; ex quō coniectārī potest, quia reīs mōrīs est summittere capillum, recīsōs meōrum capillōs dēpulsī quod imminēbat perīculī signum fuisse.    

[15] Proinde rogō, ērudītiōnem tuam intendās. Digna rēs est quam diū multumque cōnsīderēs; nē ego quidem indignus, cui cōpiam scientiae tuae faciās. [16] Licet etiam utramque in partem (ut solēs) disputēs, ex alterā tamen fortius, nē mē suspēnsum incertumque dīmittās, cum mihi cōnsulendī causa fuerit, ut dubitāre dēsinerem. Valē.

    facultās –ātis, f.: ability

    perquam: as much as possible, extremely

    phantasma –atis, n.: apparition, spectre, phantom

    figūra –ae, f.: form, shape

    inānis –e: empty, void

    imprīmīs (in prīmīs): especially2

    Curtius –ī, m.: Curtius (name)

    Rūfus –ī, m.: Rufus

    tenuis –e: thin

    obscūrus –a –um: covered, dark

    obtineō –tinēre –tinuī –tentus: to possess

    Āfrica –ae, f.: Africa

    haereō haerēre haesī haesus: to stick to, hang on to

    inclīnō –āre –āvī –ātus: to influence, bend, tilt

    spatior –ārī –ātus sum: to walk about

    porticus –us, f.: covered walk, colonnade, portico

    grandis –e: full–grown; large

    perterreō –terrēre –terruī –territus: to terrify

    praenūntius –a –um: foreboding, of omen

    Rōma –ae, f.: Rome

    revertor revertī reversus sum: to return

    Carthāgō –inis, f.: Carthage3

    praeteritus –a –um: past

    adversum –ī, n.: the opposite direction

    auguror –ārī –ātus sum (augurō –āre –āvi –ātus): to predict

    dēspērō –spērāre –spērāvī –spērātus: to despair

    prōiciō –icere –iēcī –iectum: to cast forth, throw out, fling to the ground

    nōnne: introduces a direct question expecting the answer "yes"4

    terribilis –e: terrifying

    mīrus –a –um: marvelous, wonderful

    expōnō –pōnere –posuī –positus: to abandon

    spatiōsus –a –um: wide, spacious, large5

    capāx –ācis: spacious

    īnfāmis –e: infamous

    pestilens –entis: unhealthy, noxious, pernicious

    sonus sonī, m.: sound

    attendō –tendere –tendī –tentus: to pay attention

    strepitus –ūs, m.: noise; an uproar; din

    proximus –a –um: nearest

    īdōlum (īdōlon) –ī, n.: an idol; ghost

    maciēs –ēī, f.: emaciation

    squālor –ōris, m.: foulness

    prōmissus –a –um: hanging down, long

    barba –ae, f.: beard

    horrēns –entis: bristling

    crūs –ūris, n.: shin, leg

    compēs (conpēs) compedis, f.: a fetter, shackle

    quatiō quatere quassī quassum: to shake

    inhabitō –āre: to dwell in, to inhabit6

    dīrus –a –um: awful, ill-omened

    vigilō –āre –āvī –ātus: to be awake

    vigilia –ae, f.: vigilance

    formīdō –inis, f.: fear

    interdiū: by day

    abscēdō –cēdere –cessī –cessum: to give way, depart

    inhaereō –haerēre –haesī –haesus: to stick to; cling to

    sōlitūdō –inis, f.: solitude, waste land

    mōnstrum –ī, n.: omen; monster

    prōscrībō –scrībere –scrīpsī –scrīptum: to publish, proscribe

    emō emere ēmī ēmptus: to buy

    quis quid: anyone/thing, someone/thing (after , nisī, ne, or num).

    ignārus –a –um: ignorant

    malum –ī, n.: evil, calamity

    Athēnae –ārum, f.: Athens7

    philosophus –ī, m.: philosopher (male)

    Athenodorus –ī, m.: Athenodorus (name)

    titulus – ī, m. (–um, n.): title, label, claim to fame

    suspiciō suspicere suspexī suspectus: to take up; recognize; accept

    vīlitās –ātis, f.: cheapness, worthlessness

    percontor (percūnctor) –ārī –ātus sum: to interrogate, question

    nihilōminus (nihilō minus): nevertheless

    immō: no indeed

    tantō: by so much

    condūcō –ducere –dūxī –ductus: to bring together, hire, rent

    advesperāscit advesperāscere advesperāvit: it becomes evening

    sternō sternere strāvī strātus: to spread

    pugillārēs –ium, m.: small tablets for writing

    interior –ius: nearer, deeper

    simulācrum –ī, n.: likeness; statue

    ubīque: everywhere8

    silentium (silentum) –i(ī), n.: silence

    concutiō –cutere –cussī –cussus: shake, beat, strike; terrify; disturb, distract

    remittō –mittere –mīsī –missum: to send back

    stilus –ī, m.: a pointed instrument

    offirmō –firmāre –firmāvī –firmātus: to hold fast, persevere

    praetendō –ere –tendī –tentus: to hold out before; stretch forth

    crēbrēscō crēbrēscere crēbuī: to become frequent

    fragor –ōri,s m.: breaking

    adventō –āre –āvī –ātus: to come rapidly nearer

    āgnōscō āgnōscere āgnōvī agnitus: to recognize

    effigiēs –eī (effigia –ae), f.: a portrait, image, effigy

    digitus –ī, m.: finger9

    paulum (paululum): a little

    significō –āre –āvī –ātus: to indicate

    cēra –ae, f.: wax

    incumbō –ere –cubuī –cubitus: to lean or recline upon (w. dat.); bear down on (in a military or sexual sense)

    catēna –ae, f.: chain, fetter

    īnsonō –sonāre –sonuī — : to sound within; resound

    innuō –nuere –nuī –nūtus: to nod, beckon to

    lentus –a –um: flexible, sticky, slow10

    dēflectō –flectere –flexī –flexus: to turn aside

    area arae, f.: open space, threshing floor, forecourt

    repente (repens): suddenly

    dīlābor –lābī –lāpsus sum: to slip

    herba –ae, f.: grass, herb

    folium –i(ī), n.: leaf

    concerpō –cerpere –cerpsī –cerptus: to pluck, pull, or tear in pieces

    magistrātus –ūs, m.: magistracy11

    effodiō –fodere –fōdī –fossus: to dig out

    īnserō –serere –seruī –sertus: to fasten or put in; insert

    implicō –āre –āvī (–uī) –itus: to fold in; involve

    putrefaciō –facere –fēcī –factum: rot, decay

    exedō –edere –ēdī –ēsus: to eat out

    sepeliō sepelīre sepeliī (–īvī) sepultum: to bury

    rīte: with the proper rites; duly, correctly

    mānēs –ium, m. pl: ghosts, departed spirits

    affirmō –āre –āvī –ātus: to strengthen, prove, assert12

    lībertus –ī, m.: freedman

    illīterātus (illitterātus) –a –um: illiterate; uneducated

    lectus –ī, m.: bed, couch

    torum –ī, n. (torus –ī, m.): bed, couch, cushion; swelling

    resīdō –sīdere –sēdī: to sit down, sink down, shrink

    admoveō –movēre –mōvī –mōtus: to move to, bring to

    culter –trī, m.: plowshare; knife

    vertex verticis, m.: whirlpool; peak, summit

    amputō –āre –avi –atus: to cut around or away

    illūceō –ēre — — : to shine in or on

    tondeō tondēre totondī tōnsus: to shear; finish

    capillus –ī, m.: hair

    exiguus –a –um: small, little13

    paedagōgīum –iī, n.: the place where boys of servile birth were educated, the pages' hall

    fenestra –ae, f.: window

    tunica –ae, f.: tunic

    cubō –āre –uī –itum: to lie down, recline

    dētondeō –tondēre –tondī –tōnsum: shave, shear, cut off

    notābilis –e: noteworthy14

    quod: because

    Domitiānus –ī, m.: Domitian (name)

    scrīnium –iī, n.: a cylindrical wooden box for holding rolled books (volumina)

    Cārus –ī, m.: Carus (a cognomen)

    libellus –ī, m.: little book, document

    coniectō –āre –āvi –ātus: to guess

    sumittō (submittō) –mittere –mīsī –missum: to place under

    recīdō –cīdere –cīdī –cīsus: to cut away; reduce

    meī, m. pl.: my kindred

    dēpellō –pellere –pulī –pulsus: to drive off, expel

    immineō –ēre — — : to threaten; overhang

    proinde (proin): just as15

    ēruditiō –ōnis, f.: instruction; learning, culture

    multum: much, a lot

    cōnsīdō –sīdere –sēdī –sessus: to sit down, settle

    indīgnus –a –um: unworthy (of)

    disputō –putāre –putāvī –putātus: to discuss, debate, argue16

    suspendō –pendere –pendī –pēnsum: to hang

    incertus –a –um: uncertain

    article Nav
    Previous
    Next