C. PLĪNIUS NEPŌTĪ SUŌ S.

[1] Adnotāsse videor facta dictaque virōrum fēminārumque alia clāriōra esse alia maiōra. [2] Cōnfirmāta est opīniō mea hesternō Fanniae sermōne. Neptis haec Arriae illīus, quae marītō et sōlācium mortis et exemplum fuit. Multa referēbat aviae suae nōn minōra hōc sed obscūriōra; quae tibi exīstimō tam mīrābilia legentī fore, quam mihi audientī fuērunt.

[3] Aegrōtābat Caecīna Paetus, marītus eius, aegrōtābat et fīlius, uterque mortiferē, ut vidēbātur. Fīlius dēcessit, eximiā pulchritūdine, parī verēcundiā, et parentibus nōn minus ob aliā cārus quam quod fīlius erat. [4] Huic illa ita fūnus parāvit, ita dūxit exsequiās, ut ignōrāret marītus. Quīn immō quotiēns cubiculum eius intrāret, vīvere fīlium atque etiam commodiōrem esse simulābat, ac persaepe interrogantī, quid ageret puer, respondēbat; ‘Bene quiēvit, libenter cibum sūmpsit.’ [5] Deinde, cum diū cohibitae lacrimae vincerent prōrumperentque, ēgrediēbātur; tunc sē dolōrī dabat; satiāta, siccīs oculīs, compositō vultū, redībat, tamquam orbitātem foris relīquisset. [6] Praeclārum quidem illud eiusdem, ferrum stringere, perfodere pectus, extrahere pūgiōnem, porrigere marītō, addere vōcem immortālem ac paene dīvīnam: ‘Paetē, nōn dolet.’ Sed tamen ista facientī, ista dīcentī, glōria et aeternitās ante oculōs erant; quō maius est sine praemiō aeternitātis, sine praemiō glōriae, abdere lacrimās, operīre lūctum, āmissōque fīliō, mātrem adhūc agere.

[7] Scriboniānus arma in Illyricō contrā Claudium mōverat; fuerat Paetus in partibus, et, occīsō Scriboniānō, Rōmam trahēbātur. [8] Erat ascēnsūrus nāvem; Arria mīlitēs ōrābat, ut simul impōnerētur. ‘Nempe enim’ inquit ‘datūrī estis cōnsulārī virō servolōs aliquōs, quōrum ē manū cibum capiat, ā quibus vestiātur, ā quibus calciētur; omnia sola praestābō.’ [9] Nōn impetrāvit: condūxit piscātōriam nauculam, ingēnsque nāvigium minimō secūta est. 

Eadem apud Claudium uxōrī Scribōniānī, cum illa profitērētur indicium, ‘Ego’ inquit ‘tē audiam, cuius in gremiō Scriboniānus occīsus est, et vīvis?’ Ex quō manifēstum est eī cōnsilium pulcherrimae mortis nōn subitum fuisse. 

[10] Quīn etiam, cum Thrasea, gener eius, dēprecārētur, nē morī pergeret, interque alia dīxisset: ‘Vīs ergō fīliam tuam, sī mihi pereundum fuerit, morī mēcum?’, respondit: ‘Sī tam diū tantāque concordiā vīxerit tēcum quam ego cum Paetō, volō.’ [11] Auxerat hōc respōnsō cūram suōrum; attentius cūstōdiēbātur; sēnsit et ‘Nihil agitis’ inquit; ‘potestis enim efficere ut male moriar, ut nōn moriar nōn potestis.’ [12] Dum haec dīcit, exsiluit cathedrā adversōque parietī caput ingentī impetū impēgit et corruit. Focilāta, ‘Dīxeram’ inquit ‘vōbīs inventūram mē quamlibet dūram ad mortem viam, sī vōs facilem negāssētis.’ 

[13] Videnturne haec tibi maiōra illō, ‘Paete, nōn dolet’, ad quod per haec perventum est? Cum interim illud quidem ingēns fāma, haec nūlla circumfert. Unde colligitur, quod initiō dīxī, alia esse clāriōra alia maiōra. Valē.

    adnotō –notāre –notāre: to write down something, comment on

    dictum –ī, n.: word; saying

    cōnfīrmō –āre –āvi –ātus: to confirm, strengthen

    opīniō –ōnis, f.: opinion

    hēsternus –a –um: of yesterday, yesterday's

    Fannia –ae, f.: Fannia (name)

    nepōs –ōtis m.: grandchild; descendant

    sōlācium –I(ī), n.: comfort

    avia –ae, f.: grandmother

    obscūrus –a –um: covered, dark

    mīrābilis –e: wonderful, extraordinary

    aegrōtō –āre –āvi: to be ill3

    Caecina –ae, m.: Caecina (name)

    mortifer –era –erum: deadly

    dēcēdō –cēdere –cessī –cessus: to move away, withdraw

    eximius –a –um: exceptional, distinguished

    pulchritūdō –inis, f.: beauty

    verēcundia –ae, f.: bashfulness, shyness

    quod: because

    exsequiae –ārum, f.: funeral rites

    īgnōrō –āre –āvī –ātus: to not know; ignore

    immō: no indeed

    cubiculum –ī, n.: bedroom

    commodus –a –um: complete; proper; beneficial

    simulō –āre –āvī –ātus: to imitate

    persaepe: very often

    libenter: willingly

    cohibeō –ēre –uī –itus: to hold together

    prōrumpō –rumpere –rūpī –ruptus: to cause to burst forth; cast forth

    satiō –āre –āvī –ātum: to satisfy sate

    siccus –a –um: dry

    tam ... quam…. : so much...as

    orbitās –ātis, f.: destitution, bereavement

    forīs: out of doors, outside, abroad

    praeclārus –a –um: very clear

    stringō stringere strīnxī strictum: to draw tight, bind fast; draw (from a scabbard, etc.)

    perfodiō –fodere –fōdī –fossus: to dig or pierce through

    extrahō –trahere –trāxī –tractum: to draw out

    pūgiō –ōnis m.: a dagger

    porrigō –rigere –rēxī –rēctum: to stretch forth

    immortālis –e: immortal

    dīvīnus –a –um: divine

    Paetus –ī, m.: Paetus (name)

    aeternitās –tātis, f.: eternity, timelessness; eternal life

    quō: (expresses degree of difference)

    abdō –dere –didī –ditum: to withdraw; conceal

    operiō –īre –uī –tum: to cover, hide

    lūctus –ūs, m.: mourning, grief

    Scrībōniānus –ī, m.: Scribonianus (name)7

    Illyricum –ī, n.: Illyricum

    Claudius –a –um: pertaining to the Claudii

    Rōma –ae, f.: Rome

    Arria –ae, f.: Arria (name)

    nempe: indeed

    cōnsulāris –e: consular

    servulus –ī, m.: young slave

    vestiō –īre –iī (–īvī) –ītum: to clothe

    calceō –āre –āvī –ātum: to furnish with shoes

    impetrō –āre –āvī –ātus: to obtain

    condūcō –ducere –dūxī –ductus: to bring together, hire, rent

    piscātōrius –a –um: of a fisherman

    nāvicula –ae, f.: a small boat

    nāvigium –iī, n.: boat

    profiteor profitērī professus sum: to confess, announce

    indicium –i(ī), n.: information, evidence

    gremium –i(ī), n.: lap, bosom

    manifēstus –a –um: clear, manifest

    subitus –a –um: having come up suddenly; unexpected

    Thrasea –ae, m.: Thrasea

    gener –ī, m.: son–in–law

    dēprecor –precārī –precātus sum: to ward off (from one's self or others) by earnest prayer

    tamdiū: so long, for so long a time

    concordia –ae, f.: agreement, harmony

    rēspōnsum –ī, n. (rēsponsus –ūs, m.): an answer, response

    attentus –a –um: attentive, frugal

    custōdiō –īre –īvī –ītus: to guard

    exsiliō –silīre –siluī: to spring forth

    cathedra –ae, f.: a chair

    pariēs –tis, m.: wall

    impingō –pingere –pēgī –pāctus: to fasten upon; drive

    corruō –ere –uī: to fall completely; fall down

    focillo –āre –āvī –ātum: to revive or refresh by warmth; to cherish

    quamlibet: however, in whatever degree

    circumferō –ferre –tulī –lātus: to bear round; pass around

    article Nav
    Previous
    Next