Sulpicius Severus

Sulpicius Severus Vita Martini 7 read aloud (CF)

1. Cum iam Hilarius praeterisset, ita eum est vestigiīs prōsecūtus: cumque ab eō grātissimē fuisset susceptus, haud longē sibi ab oppidō monastērium collocāvit, quō tempore sē eī quīdam catēchūmenus iunxit, cupiēns sānctissimī virī īnstituī disciplīnīs: paucīsque interpositīs diēbus languōre correptus vī febrium labōrābat. 2. ac tum Martīnus forte discesserat: et cum per trīduum dēfuisset, regressus exanime corpus invēnit: ita subita mors fuerat, ut absque baptismate hūmānīs rēbus excēderet. corpus in mediō positum tristī maerentium frātrum frequentābātur officiō, cum Martīnus flēns et ēiulāns accurrit. 3. tum vērō tōtā sānctum spiritum mente concipiēns ēgredī cellulam, in quā corpus iacēbat, cēterōs iubet, ac foribus obserātīs super exanimāta dēfunctī frātris membra prōsternitur. et cum aliquamdiū ōrātiōnī incubuisset sēnsissetque per spiritum Dominī adesse virtūtem, ērectus paululum et in dēfunctī ōra dēfīxus, ōrātiōnis suae ac misericordiae Dominī intrepidus exspectābat ēventum: vixque duārum ferē hōrārum spatium intercesserat, videt dēfunctum paulātim membrīs omnibus commovērī et laxātīs in ūsum videndī palpitāre lūminibus. 4. tum vērō magnā ad Dominum vōce conversus grātiās agēns cellulam clāmōre complēverat: quō audītō quī prō foribus adstiterant statim irruunt. mīrum spectāculum, quod vidēbant vīvere, quem mortuum relīquissent. 5. ita redditus vītae, statim baptismum cōnsecūtus plūrēs posteā vīxit annōs, prīmusque apud nōs Martīni virtūtum vel māteria vel testimōnium fuit. 6. īdem tamen referre erat solitus, sē corpore exūtum ad tribūnal iūdicis ductum dēputandumque obscūrīs locīs et vulgāribus turbīs tristem excēpisse sententiam: tum per duōs angelōs iūdicī fuisse suggestum, hunc esse prō quō Martīnus ōrāret: ita per eōsdem angelōs sē iussum redūcī, et Martīnō redditum vītaeque pristinae rēstitūtum. 7. ab hōc prīmum tempore beātī virī nōmen ēnituit, ut quī sānctus iam ab omnibus habēbātur, potēns etiam et vērē apostolicus habērētur.

article Nav

Sulpicius Severus Vita Martini 6 read aloud (CF)

1. Igitur Martīnus inde prōgressus cum Mediōlānum praeterisset, diabolus in itinere, hūmānā speciē assumptā, sē eī obvium tulit, quō tenderet quaerēns. cumque id a Martīnō rēspōnsī accēpisset, sē quō Dominus vocāret intendere, āit ad eum: 2. 'quōcumque ieris vel quaecumque temptāveris, diabolus tibi adversābitur.' tunc eī prophētica vōce rēspondēns, 'Dominus mihi,' inquit, 'adiūtor est: nōn timēbō, quid faciat mihi homō.' statimque dē cōnspectū eius inimīcus ēvānuit. 3. itaque ut animō ac mente concēperat, mātrem ā gentīlitātis absolvit errōre, patre in malīs persevērante: plūrēs tamen suō salvāvit exemplō. 4. Dehinc cum haeresis Arriāna per tōtum orbem et maximē intrā Īllyricum pullulāsset, cum adversus perfidiam sacerdōtum sōlus paene ācerrimē repugnāret multīsque suppliciīs esset adfectus — nam et pūblicē virgīs caesus est et ad extrēmum dē cīvitāte exīre compulsus —, Ītaliam repetēns, cum intrā Galliās quoque discessū sānctī Hilarī, quem ad exsilium haereticōrum vīs coēgerat, turbātam ecclēsiam comperisset, Mediōlāni sibi monastērium statuit. ibi quoque eum Auxentius, auctor et prīnceps Arriānōrum, gravissimē īnsectātus est, multīsque adfectum iniūriīs dē cīvitāte exturbāvit. 5. cēdendum itaque temporī arbitrātus ad īnsulam, cui Gallīnāria nōmen est, sēcessit comite quōdam presbyterō, magnārum virtūtum virō. hīc aliquamdiū rādīcibus vīxit herbārum: quō tempore helleborum, uenēnātum, ut ferunt, grāmen, in cibum sumpsit. 6. sed cum vim venēnī in sē grassantis vīcīnā iam morte sēnsisset, imminēns perīculum ōrātiōne repulit statimque omnis dolor fugātus est. 7. nec multō post, cum sānctō Hilariō comperisset rēgis paenitentiā potestātem indultam fuisse redeundi, Rōmae eī temptāvit occurrere prōfectusque ad urbem est.

article Nav

Sulpicius Severus Vita Martini 5 read aloud (CF)

1. Exinde relictā mīlitiā sānctum Hilarium Pīctāvae epīscopum cīvitātis, cuius tunc in Deī rēbus spectāta et cognita fidēs habēbātur, expetiit et aliquamdiū apud eum commorātus est. 2. temptāvit autem īdem Hilarius impositō diāconātūs officiō sibi eum artius implicāre et ministeriō vincīre dīvīnō. sed cum saepissimē rēstitisset, indignum sē esse vōciferāns, intellēxit vir altiōris ingeniī, ūnō eum modō posse cōnstringī, sī id eī officiī impōneret, in quō quīdam locus iniūriae vidērētur: itaque exorcistam eum esse praecēpit. quam ille ordinātiōnem, nē dēspexisse tamquam humiliōrem vidērētur, nōn repudiāvit. 3. nec multō post admonitus per sopōrem, ut patriam parentēsque, quōs adhuc gentīlitās dētinēbat, religiōsā sollicitūdine vīsitāret, ex voluntāte sānctī Hilarī profectus est, multīs ab eō obstrictus precibus et lacrimīs ut redīret. maestus, ut ferunt, peregrīnātiōnem illam ingressus est, contestātus frātribus, multa sē adversa passūrum: quod posteā probāvit ēventus. 4. ac prīmum inter Alpēs dēvia secūtus incidit in latrōnēs. cumque ūnus secūrī ēlevātā in caput eius lībrāsset ictum, ferientis dexteram sustinuit alter: vinctīs tamen post tergum manibus ūnī asservandus et spoliandus trāditur. quī cum eum ad remōtiōra dūxisset, percontārī ab eō coepit, quisnam esset. rēspondit Christiānum sē esse. 5. quaerēbat etiam ab eō an timēret. tum vērō cōnstantissimē profitētur, numquam sē tam fuisse sēcūrum, quia scīret misericordiam Dominī maximē in temptātiōnibus adfutūram: sē magis illī dolēre, quī Christī misericordiā utpote latrōcinia exercēns esset indignus. 6. ingressusque ēvangelicam disputātiōnem verbum Deī latrōnī praedīcābat. quid longius morer? latrō crēdidit prōsecūtusque Martīnum viae reddidit, ōrāns ut prō sē Dominum precārētur. īdemque posteā religiōsam agēns vītam vīsus est, adeo ut haec, quae suprā rettulimus, ex ipsō audīta dīcantur.

article Nav

Sulpicius Severus Vita Martini 4 read aloud (CF)

1. Intereā irruentibus intrā Galliās barbarīs Iūliānus Caesar coāctō in ūnum exercitū apud Vangiōnum cīvitātem dōnātīvum coepit ērogāre mīlitibus, et, ut est cōnsuētūdinis, singulī citābantur, dōnec ad Martīnum ventum est. 2. tum vērō opportūnum tempus existimāns, quō peteret missionem — neque enim integrum sibi fore arbitrābātur, sī dōnātīvum nōn mīlitātūrus acciperet —: 3. 'hāctenus,' inquit ad Caesarem, 'mīlitāvī tibi: patere ut nunc mīlitem Deō: dōnātīvum tuum pugnātūrus accipiat, Christī ego mīlēs sum: pugnāre mihi nōn licet.' 4. tum vērō adversus hanc vōcem tyrannus īnfremuit dīcēns, eum metū pugnae, quae posterō diē erat futūra, nōn religiōnis grātiā dētractāre mīlitiam. 5. at Martīnus intrepidus, immō īnlātō sibi terrōre cōnstantior, 'sī hoc,' inquit, 'ignāviae adscrībitur, nōn fidēī, crastinā diē ante aciem inermis adstābō et in nōmine Dominī Iēsū, signō crucis, nōn clipeō prōtēctus aut galeā, hostium cuneōs penetrābō sēcūrus.' 6. retrūdī ergō in custōdiam iubētur, factūrus fidem dictīs, ut inermis barbarīs ōbicerētur. 7. posterō diē hostēs lēgātōs dē pāce mīsērunt, sua omnia sēque dedentēs. unde quis dubitet hanc vērē beātī virī fuisse victōriam, cui praestitum sit, nē inermis ad proelium mitterētur. 8. et quamvīs pius Dominus servāre mīlitem suum licet inter hostium gladiōs et tēla potuisset, tamen nē vel aliōrum mortibus sānctī violārentur obtūtūs, exēmit pugnae necessitātem. 9. neque enim aliam prō mīlite suō Christus dēbuit praestāre victōriam, quam ut subāctīs sine sanguine hostibus nēmō morerētur.

article Nav

Sulpicius Severus Vita Martini 3 read aloud (CF)

1. Quōdam itaque tempore, cum iam nihil praeter arma et simplicem mīlitiae vestem habēret, mediā hieme, quae solitō asperior inhorruerat, adeo ut plērōsque vīs algōris exstingueret, obvium habet in portā Ambiānēnsium cīvitātis pauperem nūdum: quī cum praetereuntēs ut suī miserērentur ōrāret omnēsque miserum praeterīrent, intellēxit vir Deō plēnus sibi illum, aliīs misericordiam nōn praestantibus, reservāri. 2. quid tamen ageret? nihil praeter chlamydem, quā indūtus erat, habēbat: iam enim reliqua in opus simile cōnsumpserat. arreptō itaque ferrō, quō accīnctus erat, mediam dīvidit partemque eius pauperī tribuit, reliquā rursus induitur. intereā dē circumstantibus rīdēre nōnnūllī, quia dēformis esse truncātus habitū viderētur: multī tamen, quibus erat mēns sānior, altius gemere, quod nihil simile fēcissent, cum utique plūs habentēs vestīre pauperem sine suī nūditāte potuissent. 3. nocte igitur īnsecūtā, cum sē sopōrī dedisset, vīdit Christum chlamydis suae, quā pauperem tēxerat, parte vestītum. intuērī dīligentissimē Dominum vestemque, quam dederat, iubētur agnoscere. mox ad angelōrum circumstantium multitūdinem audit Iēsum clārā vōce dīcentem: Martīnus adhuc catēchūmenus hāc mē veste contēxit. 4. vērē memor Dominus dictōrum suōrum, quī ante praedīxerat: quamdiu fēcistis ūnī ex minimīs istīs, mihi fēcistis, sē in paupere professus est fuisse vestītum: et ad cōnfirmandum tam bonī operis testimōnium in eōdem sē habitū, quem pauper accēperat, est dignātus ostendere. 5. quō vīsō vir beatissimus nōn in glōriam est ēlatus hūmānam, sed bonitātem Deī in suō opere cognoscēns, cum esset annōrum duodēvīgintī, ad baptismum convolāvit. nec tamen statim mīlitiae renuntiāvit, tribūnī suī precibus ēvictus, cui contubernium familiāre praestābat: etenim trānsāctō tribūnātūs suī tempore renuntiātūrum sē saeculō pollicēbātur. 6. quā Martīnus exspectātiōne suspēnsus per biennium ferē posteāquam est baptismum cōnsecūtus, sōlō licet nomine, mīlitavit.

article Nav

Sulpicius Severus Vita Martini 2 read aloud (CF)

1. Igitur Martīnus Sabāriā Pannoniārum oppidō oriundus fuit, sed intrā Ītaliam Tīcīnī altus est, pārentibus secundum saeculī dignitātem nōn īnfimīs, gentīlibus tamen. 2. pater eius mīlēs prīmum, post tribūnus mīlitum fuit. ipse armātam mīlitiam in adulēscentiā secūtus inter scholārēs ālās sub rege Cōnstantiō, deinde sub Iūliānō Caesare mīlitāvit: nōn tamen sponte, quia ā prīmīs ferē annīs dīvīnam potius servitūtem sacra illustris puerī spīrāvit īnfantia. 3. nam cum esset annōrum decem, invītīs parentibus ad ecclēsiam cōnfūgit sēque catēchūmenum fierī postulāvit. 4. mox mīrum in modum totus in Deī opere conversus, cum esset annōrum duodecim, erēmum concupīvit, fēcissetque vōtīs satis, sī aetātis īnfirmitās nōn obstitisset. animus tamen aut circā monastēria aut circā ecclēsiam semper intentus meditābātur adhuc in aetāte puerīlī, quod posteā dēvōtus implēvit.

5. sed cum ēdīctum esset a rēgibus, ut veterānōrum fīliī ad mīlitiam scrīberentur, prōdente patre, quī fēlicibus eius āctibus invidēbat, cum esset annōrum quīndecim, captus et catēnātus sacrāmentīs mīlitāribus implicātus est, ūnō tantum servō comite contentus, cui tamen versā vice dominus serviēbat, adeo ut plērumque eī et calciamenta ipse dētraheret et ipse dētergeret, cibum ūnā caperent, hic tamen saepius ministrāret. 6. triennium ferē ante baptismum in armīs fuit, integer tamen ab iīs vītiīs, quibus illud hominum genus implicārī solet. 7. multa illius circā commīlitōnēs benignitās, mīra cāritās, patientia vērō atque humilitās ultrā hūmānum modum. nam frūgālitātem in eō laudāri nōn est necesse, quā ita ūsus est, ut iam illō tempore nōn mīlēs, sed monachus putārētur. prō quibus rēbus ita sibi omnēs commīlitōnēs dēvīnxerat, ut eum mīrō affectū venerārentur. 8. necdum tamen regeneratus in Christō agēbat quendam bonīs operibus baptismi candidātum: assistere scīlicet labōrantibus, opem ferre miserīs, alēre egentēs, vestīre nūdōs, nihil sibi ex mīlitiae stīpendiīs praeter cotīdiānum victum reservāre: iam tum ēvangeliī nōn surdus audītor, dē crastinō nōn cōgitābat.

article Nav

Sulpicius Severus Vita Martini 1 read aloud (CF)

1. Plērīque mortālēs studiō et glōriae saeculārī ināniter dēditi exinde perennem, ut putābant, memoriam nōminis suī quaesiērunt, sī vītās clārōrum virōrum stilō illustrāssent. 2. quae rēs utique nōn perennem quidem, sed aliquantulum tamen conceptae speī fructum afferēbat, quia et suam memoriam, licet incassum, prōpāgābant, et prōpositīs magnōrum virōrum exemplīs nōn parva aemulātio legentibus excitābātur. sed tamen nihil ad beātam illam aeternamque vītam haec eōrum cūra pertinuit. 3. quid enim aut ipsīs occāsūra cum saeculō scriptōrum suōrum glōria prōfuit? aut quid posteritās ēmolumentī tulit legendō Hectorem pugnantem aut Sōcraten philosophantem? cum eōs nōn sōlum imitārī stultitia sit, sed nōn ācerrimē etiam impugnāre dēmentia: quippe quī hūmānam vītam praesentibus tantum āctibus aestimantēs spēs suās fabulīs, animās sepulcrīs dederint: 4. sīquidem ad sōlam hominum memoriam sē perpetuandōs crēdidērunt, cum hominis officium sit, perennem potius vītam quam perennem memoriam quaerere, nōn scrībendō aut pugnāndō vel philosophandō, sed piē sānctē religiōsēque vīvendō. 5. quī quidem error hūmānus litterīs trāditus in tantum valuit, ut multōs plānē aemulōs vel inānis philosophiae vel stultae illius virtūtis invēnerit.

6. unde factūrus mihi operae pretium videor, sī vītam sānctissimī virī, exemplō aliīs mox futūram, perscrīpserō: quō utique ad vēram sapientiam et caelestem mīlitiam dīvīnamque virtūtem legentēs incitābuntur. in quō ita nostrī quoque rationem commodī dūcimus, ut nōn inānem ab hominibus memoriam, sed aeternum ā Deō praemium exspectēmus, quia etsi ipsī nōn ita vīximus, ut exemplō aliīs esse possīmus, dedimus tamen operam, nē is latēret quī esset imitandus. 7. igitur sānctī Martīnī vītam scrībere exordiar, ut sē vel ante  epīscopātum vel in epīscopātū gesserit, quamvīs nēquāquam ad omnia illius potuerim pervenīre: adeo ea, in quibus ipse tantum sibi cōnscius fuit, nesciuntur, quia laudem ab hominibus nōn requīrēns, quantum in ipsō fuit, omnēs virtūtes suās latēre voluisset. 8. quamquam etiam ex hīs, quae comperta nobis erant, plūra omīsimus, quia sufficere crēdidimus, sī tantum excellentia notārentur: simul et legentibus cōnsulendum fuit, nē quod hīs pāreret cōpia congesta fastīdium. 9. obsecrō autem eōs quī lēctūrī sunt, ut fidem dīctīs adhibeant, neque mē quicquam nisi compertum et probātum scrīpsisse arbitrentur: aliōquīn tacēre quam falsa dīcere māluissem.

article Nav

Sulpicius Severus Vita Martini Praefatio read aloud (CF)

Sevērus Dēsīderiō frātrī cārissimō. Ego quidem, frāter ūnanimis, libellum quem dē vītā sānctī Martīnī scrīpseram, schedā suā premere et intrā domesticōs pariētēs cohibēre dēcrēveram, quia, ut sum nātūrā īnfirmissimus, iūdicia hūmāna vītābam, nē, quod fore arbitror, sermō incultior legentibus displicēret omniumque reprehēnsiōnis dignissimus iūdicārer, quī māteriem disertīs meritō scriptōribus reservandam impudēns occupāssem: sed petentī tibi saepius negāre nōn potuī. quid enim esset, quod nōn amōrī tuō vel cum dētrīmentō meī pudōris impenderem? 2. vērumtamen eā tibi fīdūciā libellum ēdidi, quā nūllī ā tē prōdendum reor, quia id spopondistī. sed vereor nē tū eī iānua sīs futūrus, et ēmissus semel revocārī nōn queat. 3. quod sī acciderit et ab aliquibus eum legī vīderis, bonā veniā id a lectōribus postulābis, ut rēs potius quam verba perpendant et aequō animō ferant, sī aurēs eōrum vitiōsus forsitan sermō perculerit, quia rēgnum Deī nōn in ēloquentiā, sed in fide cōnstat. 4. meminerint etiam, salūtem saeculō nōn ab ōrātōribus, cum utique, sī ūtile fuisset, id quoque Dominus praestāre potuisset, sed a piscātōribus praedīcātam esse. 5. ego enim, cum prīmum animum ad scrībendum appulī, quia nefās putārem tantī virī latēre virtūtēs, apud mē ipse dēcīdī, ut soloecismīs nōn ērubēscerem: quia nec magnam istārum umquam rērum scientiam contigissem, et sī quid ex hīs studiīs ōlim fortasse lībāssem, tōtum id dēsuētūdine tantī temporis perdidissem. 6. sed tamen nē nōs maneat tam molesta dēfēnsiō, suppressō, sī tibi vidētur, nōmine libellus ēdātur. quod ut fierī valeat, titulum frontis ērāde, ut mūta sit pāgina et, quod sufficit, loquātur māteriam, nōn loquātur auctōrem.

article Nav
Subscribe to Sulpicius Severus