τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
βουκόλʼ, ἐπεὶ οὔτε κακῷ οὔτʼ ἄφρονι φωτὶ ἔοικας,
γιγνώσκω δὲ καὶ αὐτὸς ὅ τοι πινυτὴ φρένας ἵκει,
τοὔνεκά τοι ἐρέω καὶ ἐπὶ μέγαν ὅρκον ὀμοῦμαι·
ἴστω νῦν Ζεὺς πρῶτα θεῶν ξενίη τε τράπεζα230
ἱστίη τʼ Ὀδυσῆος ἀμύμονος, ἣν ἀφικάνω,
ἦ σέθεν ἐνθάδʼ ἐόντος ἐλεύσεται οἴκαδʼ Ὀδυσσεύς·
σοῖσιν δʼ ὀφθαλμοῖσιν ἐπόψεαι, αἴ κʼ ἐθέλῃσθα,
κτεινομένους μνηστῆρας, οἳ ἐνθάδε κοιρανέουσιν.
τὸν δʼ αὖτε προσέειπε βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνήρ·235
αἲ γὰρ τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος τελέσειε Κρονίων·
γνοίης χʼ οἵη ἐμὴ δύναμις καὶ χεῖρες ἕπονται.
ὣς δʼ αὔτως Εὔμαιος ἐπεύξατο πᾶσι θεοῖσι
νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε.
ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,240
μνηστῆρες δʼ ἄρα Τηλεμάχῳ θάνατόν τε μόρον τε
ἤρτυον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀριστερὸς ἤλυθεν ὄρνις,
αἰετὸς ὑψιπέτης, ἔχε δὲ τρήρωνα πέλειαν.
τοῖσιν δʼ Ἀμφίνομος ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·
ὦ φίλοι, οὐχ ἡμῖν συνθεύσεται ἥδε γε βουλή,245
Τηλεμάχοιο φόνος· ἀλλὰ μνησώμεθα δαιτός.
ὣς ἔφατʼ Ἀμφίνομος, τοῖσιν δʼ ἐπιήνδανε μῦθος.
ἐλθόντες δʼ ἐς δώματʼ Ὀδυσσῆος θείοιο
χλαίνας μὲν κατέθεντο κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε,
οἱ δʼ ἱέρευον ὄϊς μεγάλους καὶ πίονας αἶγας,250
ἵρευον δὲ σύας σιάλους καὶ βοῦν ἀγελαίην·
σπλάγχνα δʼ ἄρʼ ὀπτήσαντες ἐνώμων, ἐν δέ τε οἶνον
κρητῆρσιν κερόωντο· κύπελλα δὲ νεῖμε συβώτης.
σῖτον δέ σφʼ ἐπένειμε Φιλοίτιος, ὄρχαμος ἀνδρῶν,
καλοῖς ἐν κανέοισιν, ἐῳνοχόει δὲ Μελανθεύς.255
οἱ δʼ ἐπʼ ὀνείαθʼ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
Τηλέμαχος δʼ Ὀδυσῆα καθίδρυε, κέρδεα νωμῶν,
ἐντὸς ἐϋσταθέος μεγάρου, παρὰ λάϊνον οὐδόν,
δίφρον ἀεικέλιον καταθεὶς ὀλίγην τε τράπεζαν·
πὰρ δʼ ἐτίθει σπλάγχνων μοίρας, ἐν δʼ οἶνον ἔχευεν260
ἐν δέπαϊ χρυσέῳ, καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν·
ἐνταυθοῖ νῦν ἧσο μετʼ ἀνδράσιν οἰνοποτάζων·
κερτομίας δέ τοι αὐτὸς ἐγὼ καὶ χεῖρας ἀφέξω
πάντων μνηστήρων, ἐπεὶ οὔ τοι δήμιός ἐστιν
οἶκος ὅδʼ, ἀλλʼ Ὀδυσῆος, ἐμοὶ δʼ ἐκτήσατο κεῖνος.265
ὑμεῖς δέ, μνηστῆρες, ἐπίσχετε θυμὸν ἐνιπῆς
καὶ χειρῶν, ἵνα μή τις ἔρις καὶ νεῖκος ὄρηται.
notes
A conversation between Odysseus and Philoitius. The day of feasting begins. A bold speech by Telemachus.
228 ὅ: “that,” ὅτι.
229 ἐπὶ … ὀμοῦμαι: “I will swear (cognate acc.),” 1st sing. fut. act. indic., tmesis > ἐπόμνυμι.
232 σέθεν ἐνθάδ᾽ ἐόντος: “while you are here (in Ithaka),” genitive absolute.
235 βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνήρ: pleonastic (Smyth 3042).
237 χ᾽: κε.
237 οἵη: supply ἐστι.
237 χεῖρες ἕπονται: “(how) my hands do my bidding,” (ὅπως) χεῖρες ἕπονται. For the meaning of ἕπονται, see LSJ ἕπομαι I.4.
238 ἐπεύξατο “prayed to (dat.) for (acc.) to (infin.)” (LSJ ἐπεύχομαι I).
245 συνθεύσεται: “will (not) go smoothly,” 3rd sing. fut. mid. indic. > συνθέω.
257 κέρδεα νωμῶν: “turning over crafty thoughts (in his mind)” (LSJ νωμάω II.3).
260 πὰρ: “beside (him),” “in front of (him).”
260 ἐν … ἔχευεν: “poured (acc.) in …,” tmesis > ἐγχέω.
263 ἧσο: pres. mid. imperat. > ἦμαι.
266 ἐπίσχετε: “restrain (acc.) from (gen.)” (LSJ ἐπίσχω II, Smyth 1392).
267 χειρῶν: “from fighting” (lit., “from hands”), gen., with ἐπίσχετε (Smyth 1392).