ἦ καὶ ἀπʼ ὤμοιϊν χλαῖναν θέτο φοινικόεσσαν
ὀρθὸς ἀναΐξας, ἀπὸ δὲ ξίφος ὀξὺ θέτʼ ὤμων.
πρῶτον μὲν πελέκεας στῆσεν, διὰ τάφρον ὀρύξας120
πᾶσι μίαν μακρήν, καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνεν,
ἀμφὶ δὲ γαῖαν ἔναξε· τάφος δʼ ἕλε πάντας ἰδόντας,
ὡς εὐκόσμως στῆσε· πάρος δʼ οὐ πώ ποτʼ ὀπώπει.
στῆ δʼ ἄρʼ ἐπʼ οὐδὸν ἰὼν καὶ τόξου πειρήτιζε.
τρὶς μέν μιν πελέμιξεν ἐρύσσεσθαι μενεαίνων,125
τρὶς δὲ μεθῆκε βίης, ἐπιελπόμενος τό γε θυμῷ,
νευρὴν ἐντανύειν διοϊστεύσειν τε σιδήρου.
καί νύ κε δή ῥʼ ἐτάνυσσε βίῃ τὸ τέταρτον ἀνέλκων,
ἀλλʼ Ὀδυσεὺς ἀνένευε καὶ ἔσχεθεν ἱέμενόν περ.
τοῖς δʼ αὖτις μετέειφʼ ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο·130
ὢ πόποι, ἦ καὶ ἔπειτα κακός τʼ ἔσομαι καὶ ἄκικυς,
ἠὲ νεώτερός εἰμι καὶ οὔ πω χερσὶ πέποιθα
ἄνδρʼ ἀπαμύνασθαι, ὅτε τις πρότερος χαλεπήνῃ.
ἀλλʼ ἄγεθʼ, οἵ περ ἐμεῖο βίῃ προφερέστεροί ἐστε,
τόξου πειρήσασθε, καὶ ἐκτελέωμεν ἄεθλον.135
ὣς εἰπὼν τόξον μὲν ἀπὸ ἕο θῆκε χαμᾶζε,
κλίνας κολλητῇσιν ἐϋξέστῃς σανίδεσσιν,
αὐτοῦ δʼ ὠκὺ βέλος καλῇ προσέκλινε κορώνῃ,
ἂψ δʼ αὖτις κατʼ ἄρʼ ἕζετʼ ἐπὶ θρόνου ἔνθεν ἀνέστη.
τοῖσιν δʼ Ἀντίνοος μετέφη, Εὐπείθεος υἱός·140
ὄρνυσθʼ ἑξείης ἐπιδέξια πάντες ἑταῖροι,
ἀρξάμενοι τοῦ χώρου ὅθεν τέ περ οἰνοχοεύει.
ὣς ἔφατʼ Ἀντίνοος, τοῖσιν δʼ ἐπιήνδανε μῦθος.
Λειώδης δὲ πρῶτος ἀνίστατο, Οἴνοπος υἱός,
ὅ σφι θυοσκόος ἔσκε, παρὰ κρητῆρα δὲ καλὸν145
ἷζε μυχοίτατος αἰέν· ἀτασθαλίαι δέ οἱ οἴῳ
ἐχθραὶ ἔσαν, πᾶσιν δὲ νεμέσσα μνηστήρεσσιν·
ὅς ῥα τότε πρῶτος τόξον λάβε καὶ βέλος ὠκύ.
στῆ δʼ ἄρʼ ἐπʼ οὐδὸν ἰὼν καὶ τόξου πειρήτιζεν,
οὐδέ μιν ἐντάνυσε· πρὶν γὰρ κάμε χεῖρας ἀνέλκων150
ἀτρίπτους ἁπαλάς· μετὰ δὲ μνηστῆρσιν ἔειπεν·
ὦ φίλοι, οὐ μὲν ἐγὼ τανύω, λαβέτω δὲ καὶ ἄλλος.
πολλοὺς γὰρ τόδε τόξον ἀριστῆας κεκαδήσει
θυμοῦ καὶ ψυχῆς, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστι
τεθνάμεν ἢ ζώοντας ἁμαρτεῖν, οὗθʼ ἕνεκʼ αἰεὶ155
ἐνθάδʼ ὁμιλέομεν, ποτιδέγμενοι ἤματα πάντα.
νῦν μέν τις καὶ ἔλπετʼ ἐνὶ φρεσὶν ἠδὲ μενοινᾷ
γῆμαι Πηνελόπειαν, Ὀδυσσῆος παράκοιτιν.
αὐτὰρ ἐπὴν τόξου πειρήσεται ἠδὲ ἴδηται,
ἄλλην δή τινʼ ἔπειτα Ἀχαιϊάδων εὐπέπλων160
μνάσθω ἐέδνοισιν διζήμενος· ἡ δέ κʼ ἔπειτα
γήμαιθʼ ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ μόρσιμος ἔλθοι.
notes
Telemachus prepares the axes for the contest, and the augur Leiodes is the first to try and fail to string the bow.
119 ἀπὸ … θέτ (ο): “removed,” “put aside," tmesis > ἀποτίθημι.
120 διὰ … ὀρύξας: “having dug along (or through),” tmesis > διορύσσω.
121 πᾶσι: for all the axes (or ax heads).
122 ἀμφὶ δὲ γαῖαν ἔναξε: “he pressed earth around (the axes).” ἀμφί has to be taken adverbially, rather than in tmesis with ἔναξε, because there is no attested verb ἀμφινάσσω.
124 τόξου: gen., with πειρήτιζε (Smyth 1345).
126 βίης: gen., with μεθῆκε (Smyth 1392).
128 κε … ἐτάνυσσε: κε + aor. indic., expressing past unreality (“would have”), as in the apodosis of a past contrary-to-fact conditional (Smyth 1786).
129 ἀνένευε: nodding upward signals “no.”
130 ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο: periphrasis (Smyth 3041).
132 πέποιθα: “trust (dat.)” (LSJ πείθω III).
137 σανίδεσσιν: “boards (of the double doors).”
138 κορώνῃ: “the tip of the bow” (most commentators and LSJ prefer this to “door handle,” though that is also possible).
141 ἐπιδέξια: “from left to right.”
142 ἀρξάμενοι: “beginning with (gen.)” (LSJ ἄρχω I.2).
142 οἰνοχοεύει: supply a subject such as οἰνοχόος.
150 κάμε: 3rd sing. aor. act. indic. > κάμνω.
150 χεῖρας: accusative of respect.
153 κεκαδήσει: “has deprived (acc.) of (gen. of separation),” 3rd sing. pf. act. indic. > χάζω (Smyth 1392).
154 φέρτερόν ἐστι / τεθνάμεν: supply an accusative subject, ἡμέας (ἡμᾶς), before the infinitive in indirect discourse.
155 οὗθʼ ἕνεκ(α): “in this (purpose) for the sake of which,” supplying the antecedent τούτου (gen. of separation after ἁμαρτεῖν, Smyth 1392, LSJ ἁμαρτάνω I.2).
156 ποτιδέγμενοι: “waiting” (LSJ προσδέχομαι III.1).
161 ἡ δέ: Penelope.