τῇ δʼ ἄρʼ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη,
κούρῃ Ἰκαρίοιο, περίφρονι Πηνελοπείῃ,
τόξον μνηστήρεσσι θέμεν πολιόν τε σίδηρον
ἐν μεγάροις Ὀδυσῆος, ἀέθλια καὶ φόνου ἀρχήν.
κλίμακα δʼ ὑψηλὴν προσεβήσετο οἷο δόμοιο,5
εἵλετο δὲ κληῗδʼ εὐκαμπέα χειρὶ παχείῃ
καλὴν χαλκείην· κώπη δʼ ἐλέφαντος ἐπῆεν.
βῆ δʼ ἴμεναι θάλαμόνδε σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶν
ἔσχατον· ἔνθα δέ οἱ κειμήλια κεῖτο ἄνακτος,
χαλκός τε χρυσός τε πολύκμητός τε σίδηρος.10
ἔνθα δὲ τόξον κεῖτο παλίντονον ἠδὲ φαρέτρη
ἰοδόκος, πολλοὶ δʼ ἔνεσαν στονόεντες ὀϊστοί,
δῶρα τά οἱ ξεῖνος Λακεδαίμονι δῶκε τυχήσας
Ἴφιτος Εὐρυτίδης, ἐπιείκελος ἀθανάτοισι.
τὼ δʼ ἐν Μεσσήνῃ ξυμβλήτην ἀλλήλοιϊν15
οἴκῳ ἐν Ὀρτιλόχοιο δαΐφρονος. ἦ τοι Ὀδυσσεὺς
ἦλθε μετὰ χρεῖος, τό ῥά οἱ πᾶς δῆμος ὄφελλε·
μῆλα γὰρ ἐξ Ἰθάκης Μεσσήνιοι ἄνδρες ἄειραν
νηυσὶ πολυκλήϊσι τριηκόσιʼ ἠδὲ νομῆας.
τῶν ἕνεκʼ ἐξεσίην πολλὴν ὁδὸν ἦλθεν Ὀδυσσεὺς20
παιδνὸς ἐών· πρὸ γὰρ ἧκε πατὴρ ἄλλοι τε γέροντες.
Ἴφιτος αὖθʼ ἵππους διζήμενος, αἵ οἱ ὄλοντο
δώδεκα θήλειαι, ὑπὸ δʼ ἡμίονοι ταλαεργοί·
αἳ δή οἱ καὶ ἔπειτα φόνος καὶ μοῖρα γένοντο,
ἐπεὶ δὴ Διὸς υἱὸν ἀφίκετο καρτερόθυμον,25
φῶθʼ Ἡρακλῆα, μεγάλων ἐπιίστορα ἔργων,
ὅς μιν ξεῖνον ἐόντα κατέκτανεν ᾧ ἐνὶ οἴκῳ,
σχέτλιος, οὐδὲ θεῶν ὄπιν ᾐδέσατʼ οὐδὲ τράπεζαν,
τὴν ἥν οἱ παρέθηκεν· ἔπειτα δὲ πέφνε καὶ αὐτόν,
ἵππους δʼ αὐτὸς ἔχε κρατερώνυχας ἐν μεγάροισι.30
τὰς ἐρέων Ὀδυσῆϊ συνήντετο, δῶκε δὲ τόξον,
τὸ πρὶν μέν ῥʼ ἐφόρει μέγας Εὔρυτος, αὐτὰρ ὁ παιδὶ
κάλλιπʼ ἀποθνῄσκων ἐν δώμασιν ὑψηλοῖσι.
τῷ δʼ Ὀδυσεὺς ξίφος ὀξὺ καὶ ἄλκιμον ἔγχος ἔδωκεν,
ἀρχὴν ξεινοσύνης προσκηδέος· οὐδὲ τραπέζῃ35
γνώτην ἀλλήλων· πρὶν γὰρ Διὸς υἱὸς ἔπεφνεν
Ἴφιτον Εὐρυτίδην, ἐπιείκελον ἀθανάτοισιν,
ὅς οἱ τόξον ἔδωκε. τὸ δʼ οὔ ποτε δῖος Ὀδυσσεὺς
ἐρχόμενος πόλεμόνδε μελαινάων ἐπὶ νηῶν
ᾑρεῖτʼ, ἀλλʼ αὐτοῦ μνῆμα ξείνοιο φίλοιο40
κέσκετʼ ἐνὶ μεγάροισι, φόρει δέ μιν ἧς ἐπὶ γαίης.
notes
The story of how Odysseus got his bow.
3 θέμεν: aor. infin. > τίθημι. Infinitive of purpose.
13 Λακεδαίμονι: locative dat. (place where).
13 τυχήσας: “having met (dat.)” (LSJ τυγχάνω B.II.1).
15 τὼ … ξυμβλήτην: 3rd dual aor. act. indic. > συμβάλλω.
15 ἀλλήλοιϊν: dat. dual.
17 μετὰ: “in pursuit of,” “to get” (LSJ μετά C.I.2).
20 ἐξεσίην πολλὴν ὁδὸν: “a long way on a mission,” accusative of extent (Smyth 1581) and cognate accusative (Smyth 1567).
21 πρὸ … ἧκε: “sent him forth,” 3rd sing. aor. act. indic., tmesis > προΐημι. The verb agrees in number with the nearer subject (πατὴρ).
22 διζήμενος: supply ἦλθε.
23 ὑπὸ: “at (under) the teet” (LSJ ὑπό E.1).
26 ἐπιίστορα: with genitive (Smyth 1419).
28 ᾐδέσατ(o): 3rd sing. aor. mid. indic. > αἰδέομαι.
29 τὴν ἥν: “(the table), that one which …,” demonstrative, relative.
29 οἱ παρέθηκεν: “he (Herakles) placed before him (Iphitos).”
31 τὰς ἐρέων: “while asking for these (mares), he (Iphitos) ….”
33 κάλλιπ(ε): 3rd sing. aor. act. indic., apocope > καταλείπω.
35 τραπέζῃ: locative dat. (place where).
36 γνώτην ἀλλήλων: “get to know each other,” 3rd dual aor. act. indic. > γιγνώσκω (Cunliffe γιγνώσκω 2).
40 ᾑρεῖτ(o): 3rd sing. aor. mid. indic. > αἱρέω.
40 αὐτοῦ: “there.”
40 μνῆμα: “as a reminder,” “as a memorial,” in apposition to the subject of κέσκετ(o), “it” (the bow).
41 κέσκετ(o): 3rd sing. iterative impf. mid. indic. > κεῖμαι.