ὣς φάθʼ, ὁ δʼ αὖτις ἰὼν κατʼ ἄρʼ ἕζετο· τῷ δὲ συβώτης.
χεῦεν ὕπο χλωρὰς ῥῶπας καὶ κῶας ὕπερθεν·
ἔνθα καθέζετʼ ἔπειτα Ὀδυσσῆος φίλος υἱός.
τοῖσιν δʼ αὖ κρειῶν πίνακας παρέθηκε συβώτης
ὀπταλέων, ἅ ῥα τῇ προτέρῃ ὑπέλειπον ἔδοντες,50
σῖτον δʼ ἐσσυμένως παρενήνεεν ἐν κανέοισιν,
ἐν δʼ ἄρα κισσυβίῳ κίρνη μελιηδέα οἶνον·
αὐτὸς δʼ ἀντίον ἷζεν Ὀδυσσῆος θείοιο.
οἱ δʼ ἐπʼ ὀνείαθʼ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,55
δὴ τότε Τηλέμαχος προσεφώνεε δῖον ὑφορβόν·
ἄττα, πόθεν τοι ξεῖνος ὅδʼ ἵκετο; πῶς δέ ἑ ναῦται
ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι εὐχετόωντο;
οὐ μὲν γάρ τί ἑ πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδʼ ἱκέσθαι.
τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·60
τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθέα πάντʼ ἀγορεύσω.
ἐκ μὲν Κρητάων γένος εὔχεται εὐρειάων,
φησὶ δὲ πολλὰ βροτῶν ἐπὶ ἄστεα δινηθῆναι
πλαζόμενος· ὣς γάρ οἱ ἐπέκλωσεν τά γε δαίμων.
νῦν αὖ Θεσπρωτῶν ἀνδρῶν ἐκ νηὸς ἀποδρὰς65
ἤλυθʼ ἐμὸν πρὸς σταθμόν, ἐγὼ δέ τοι ἐγγυαλίξω·
ἔρξον ὅπως ἐθέλεις· ἱκέτης δέ τοι εὔχεται εἶναι.
τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
Εὔμαιʼ, ἦ μάλα τοῦτο ἔπος θυμαλγὲς ἔειπες·
πῶς γὰρ δὴ τὸν ξεῖνον ἐγὼν ὑποδέξομαι οἴκῳ;70
αὐτὸς μὲν νέος εἰμὶ καὶ οὔ πω χερσὶ πέποιθα
ἄνδρʼ ἀπαμύνασθαι, ὅτε τις πρότερος χαλεπήνῃ·
μητρὶ δʼ ἐμῇ δίχα θυμὸς ἐνὶ φρεσὶ μερμηρίζει,
ἢ αὐτοῦ παρʼ ἐμοί τε μένῃ καὶ δῶμα κομίζῃ,
εὐνήν τʼ αἰδομένη πόσιος δήμοιό τε φῆμιν,75
ἦ ἤδη ἅμʼ ἕπηται Ἀχαιῶν ὅς τις ἄριστος
μνᾶται ἐνὶ μεγάροισιν ἀνὴρ καὶ πλεῖστα πόρῃσιν.
ἀλλʼ ἦ τοὶ τὸν ξεῖνον, ἐπεὶ τεὸν ἵκετο δῶμα,
ἕσσω μιν χλαῖνάν τε χιτῶνά τε, εἵματα καλά,
δώσω δὲ ξίφος ἄμφηκες καὶ ποσσὶ πέδιλα,80
πέμψω δʼ ὅππη μιν κραδίη θυμός τε κελεύει.
εἰ δʼ ἐθέλεις, σὺ κόμισσον ἐνὶ σταθμοῖσιν ἐρύξας·
εἵματα δʼ ἐνθάδʼ ἐγὼ πέμψω καὶ σῖτον ἅπαντα
ἔδμεναι, ὡς ἂν μή σε κατατρύχῃ καὶ ἑταίρους.
κεῖσε δʼ ἂν οὔ μιν ἐγώ γε μετὰ μνηστῆρας ἐῷμι85
ἔρχεσθαι· λίην γὰρ ἀτάσθαλον ὕβριν ἔχουσι·
μή μιν κερτομέωσιν, ἐμοὶ δʼ ἄχος ἔσσεται αἰνόν.
πρῆξαι δʼ ἀργαλέον τι μετὰ πλεόνεσσιν ἐόντα
ἄνδρα καὶ ἴφθιμον, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτεροί εἰσι.
notes
Telemachus explains why he can’t invite the stranger back to the palace
46 κατ᾽ … ἕζετο: tmesis > καθίζομαι.
47 χεῦεν ὕπο: “spread out under (him),” tmesis, anastrophe > ὑποχέω.
50 τῇ προτέρῃ: “on the day before,” τῇ προτέρῃ ἡμέρᾳ (LSJ πρότερος A.II).
52 κίρνη: 3rd sing. impf. act. indic. > κιρνάω.
59 τί: “at all” (τι, with an accent from the following enclitic).
63 δινηθῆναι: “wandered around,” aor. pass. (LSJ δινεύω I.2).
65 ἀποδρὰς: masc. nom. sing. aor. act. ptc. > ἀποδιδράσκω.
67 ἔρξον: aor. act. imperat. > ἔρδω.
71 πέποιθα: “I trust (dat.) to (infin.),” pf. act. indic. (LSJ πείθω B.III).
73 μητρὶ δ᾽ ἐμῇ: dative of possession, with θυμὸς.
73 δίχα … μερμηρίζει: “debates on both sides (whether …, or … ),” introducing indirect alternative questions (Smyth 2675 e).
74 μένῃ … // … ἕπηται: deliberative subjunctives in indirect alternative questions.
76 ἕπηται Ἀχαιῶν ὅς τις: the dative object of ἕπηται (and antecedent of ὅς ) is omitted. Understand: ἕπηται [τινί/ἐκείνῳ] Ἀχαιῶν ὅς τις.
79 ἕσσω: 1st sing. fut. act. indic. > ἕννυμι. The verb takes a double accusative (Smyth 1628, LSJ ἕννυμι).
84 ἔδμεναι: infinitive of purpose.
85 ἐῷμι: 1st sing. pres. act. opt. > ἐάω.
87 μή … κερτομέωσιν: clause of fearing or apprehension (Smyth 2221), introduced by ἄχος ἔσσεται αἰνόν.
88 ἀργαλέον: ἀργαλέον (ἐστί), “it is hard for (acc.) to (infin.) …” The accusative subject of the infinitive is ἄνδρα καὶ ἴφθιμον (“even a mighty man”) and the object of the infinitive is τι (“anything”).