ὣς φάτο, Τηλέμαχος δὲ διὲκ μεγάροιο βεβήκει
κείων ἐς θάλαμον, δαΐδων ὕπο λαμπομενάων,
ἔνθα πάρος κοιμᾶθʼ, ὅτε μιν γλυκὺς ὕπνος ἱκάνοι·
ἔνθʼ ἄρα καὶ τότʼ ἔλεκτο καὶ Ἠῶ δῖαν ἔμιμνεν.50
αὐτὰρ ὁ ἐν μεγάρῳ ὑπελείπετο δῖος Ὀδυσσεύς,
μνηστήρεσσι φόνον σὺν Ἀθήνῃ μερμηρίζων.
ἡ δʼ ἴεν ἐκ θαλάμοιο περίφρων Πηνελόπεια,
Ἀρτέμιδι ἰκέλη ἠὲ χρυσέῃ Ἀφροδίτῃ.
τῇ παρὰ μὲν κλισίην πυρὶ κάτθεσαν, ἔνθʼ ἄρʼ ἐφῖζε,55
δινωτὴν ἐλέφαντι καὶ ἀργύρῳ· ἥν ποτε τέκτων
ποίησʼ Ἰκμάλιος, καὶ ὑπὸ θρῆνυν ποσὶν ἧκε
προσφυέʼ ἐξ αὐτῆς, ὅθʼ ἐπὶ μέγα βάλλετο κῶας.
ἔνθα καθέζετʼ ἔπειτα περίφρων Πηνελόπεια.
ἦλθον δὲ δμῳαὶ λευκώλενοι ἐκ μεγάροιο.60
αἱ δʼ ἀπὸ μὲν σῖτον πολὺν ᾕρεον ἠδὲ τραπέζας
καὶ δέπα, ἔνθεν ἄρʼ ἄνδρες ὑπερμενέοντες ἔπινον·
πῦρ δʼ ἀπὸ λαμπτήρων χαμάδις βάλον, ἄλλα δʼ ἐπʼαὐτῶν
νήησαν ξύλα πολλά, φόως ἔμεν ἠδὲ θέρεσθαι.
ἡ δʼ Ὀδυσῆʼ ἐνένιπε Μελανθὼ δεύτερον αὖτις·65
ξεῖνʼ, ἔτι καὶ νῦν ἐνθάδʼ ἀνιήσεις διὰ νύκτα
δινεύων κατὰ οἶκον, ὀπιπεύσεις δὲ γυναῖκας;
ἀλλʼ ἔξελθε θύραζε, τάλαν, καὶ δαιτὸς ὄνησο·
ἢ τάχα καὶ δαλῷ βεβλημένος εἶσθα θύραζε.
τὴν δʼ ἄρʼ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητιςὈδυσσεύς·70
δαιμονίη, τί μοι ὧδʼ ἐπέχεις κεκοτηότι θυμῷ;
ἦ ὅτι δὴ ῥυπόω, κακὰ δὲ χροῒ εἵματα εἷμαι,
πτωχεύω δʼ ἀνὰ δῆμον; ἀναγκαίη γὰρ ἐπείγει.
τοιοῦτοι πτωχοὶ καὶ ἀλήμονες ἄνδρες ἔασι
καὶ γὰρ ἐγώ ποτε οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον75
ὄλβιος ἀφνειὸν καὶ πολλάκι δόσκον ἀλήτῃ,
τοίῳ ὁποῖος ἔοι καὶ ὅτευ κεχρημένος ἔλθοι·
ἦσαν δὲ δμῶες μάλα μυρίοι, ἄλλα τε πολλὰ
οἷσίν τʼ εὖ ζώουσι καὶ ἀφνειοὶ καλέονται.
ἀλλὰ Ζεὺς ἀλάπαξε Κρονίων· ἤθελε γάρ που·80
τῷ νῦν μήποτε καὶ σύ, γύναι, ἀπὸ πᾶσαν ὀλέσσῃς
ἀγλαΐην, τῇ νῦν γε μετὰ δμῳῇσι κέκασσαι·
μή πώς τοι δέσποινα κοτεσσαμένη χαλεπήνῃ,
ἢ Ὀδυσεὺς ἔλθῃ· ἔτι γὰρ καὶ ἐλπίδος αἶσα.
εἰ δʼ ὁ μὲν ὣς ἀπόλωλε καὶ οὐκέτι νόστιμός ἐστιν,85
ἀλλʼ ἤδη παῖς τοῖος Ἀπόλλωνός γε ἕκητι,
Τηλέμαχος· τὸν δʼ οὔ τις ἐνὶ μεγάροισι γυναικῶν
λήθει ἀτασθάλλουσʼ, ἐπεὶ οὐκέτι τηλίκος ἐστίν.
notes
Melantho insults Odysseus and he gives her a warning.
48 κείων: fut. ptc., expressing purpose > κείω.
50 ἔλεκτο: 3rd sing. aor. mid. indic. > λέχομαι.
55 τῇ: “for her,” dative of interest.
55 παρὰ: with πυρὶ.
55 κάτθεσαν: = κατέθεσαν, 3rd pl. aor. act. indic., apocope > κατατίθημι. Supply δμῳαί, “maids,” as the subject.
55 ἐφῖζε: “she was accustomed to sit” (LSJ ἐφίζω ΙΙ).
57 ὑπὸ … ἧκε: “put under (it),” 3rd sing. aor. act. indic., tmesis >ὑφίημι.
57 ποσὶν: dative of interest.
58 προσφυέ(α) ἐξ: “attached to (gen.).”
58 ἐπὶ … βάλλετο: “was thrown upon (it),” tmesis > ἐπιβάλλω.
61 ἀπὸ … ᾕρεον: “took away,” 3rd pl. aor. act. indic., tmesis > ἀφαιρέω.
62 δέπα: neut. acc. pl. > δέπας. The form is explained as a contraction of δέπαα, which would be the regular neuter accusative plural of δέπας (gen. δέπαος).
63 πῦρ … βάλον: “they raked out (lit., threw) the fire.”
64 φόως ἔμεν: “to give light” (lit., “to be light”). ἔμεν = εἶναι, infinitive of purpose.
65 ἐνένιπε: 3rd sing. aor. act. indic. > ἐνίπτω.
66 ἀνιήσεις: “will you make yourself a nuisance” (Cunliffe ἀνιάω 2).
68 ὄνησο: “enjoy the benefit of (gen.),” aor. imperat. (LSJ ὀνίνημι II.1). The sense is: be satisfied with what you’ve already been given and don’t ask for more (Stanford).
71 μοι … ἐπέχεις: “abuse me” (LSJ ἐπέχω III.1.b).
74 ἔασι: 3rd pl. pres. act. indic. > εἰμί.
75–80 = 17.419–24.
76 δόσκον: 1st sing. iterative impf. act. indic. > δίδωμι.
77 τοίῳ ὁποῖος: “to whomever,” “no matter who,” literally, “to such a man, whatever sort of man.”
77 ὅτευ: “whatever,” ὅτινος, gen., with κεχρημένος (LSJ χράομαι C.I.2, Smyth 1396).
79 οἷσίν: “with which,” “by means of which,” dative of means.
79 ζώουσι … καλέονται: the subject is “men” in general.
79 ἀφνειοὶ: pred. nom., after καλέονται (Smyth 1618).
80 ἀλάπαξε: supply an object like πάντα (“drained away all my wealth”).
80 που: “I suppose.”
81 μήποτε: “(beware) lest someday …,” introducing a clause of fearing (or caution).
81 ἀπὸ … ὀλέσσῃς: “you lose,” 2nd sing. aor. act. subj., tmesis > ἀπόλλυμι.
82 κέκασσαι: “you are preeminent (among, μετά),” “you have reached preeminence,” 2nd sing. pf. mid./pass. indic. > καίνυμαι.
83 μή: introducing another clause of fearing.
88 τηλίκος: “so young.”