αὐτίκα δʼ Ἰδομενῆα μετάλλα ἄστυδʼ ἀνελθών·190
ξεῖνον γάρ οἱ ἔφασκε φίλον τʼ ἔμεν αἰδοῖόν τε.
τῷ δʼ ἤδη δεκάτη ἢ ἑνδεκάτη πέλεν ἠὼς
οἰχομένῳ σὺν νηυσὶ κορωνίσιν Ἴλιον εἴσω.
τὸν μὲν ἐγὼ πρὸς δώματʼ ἄγων ἐῢ ἐξείνισσα,
ἐνδυκέως φιλέων, πολλῶν κατὰ οἶκον ἐόντων·195
καί οἱ τοῖς ἄλλοις ἑτάροις, οἳ ἅμʼ αὐτῷ ἕποντο,
δημόθεν ἄλφιτα δῶκα καὶ αἴθοπα οἶνον ἀγείρας
καὶ βοῦς ἱρεύσασθαι, ἵνα πλησαίατο θυμόν.
ἔνθα δυώδεκα μὲν μένον ἤματα δῖοι Ἀχαιοί·
εἴλει γὰρ Βορέης ἄνεμος μέγας οὐδʼ ἐπὶ γαίῃ200
εἴα ἵστασθαι, χαλεπὸς δέ τις ὤρορε δαίμων.
τῇ τρισκαιδεκάτῃ δʼ ἄνεμος πέσε, τοὶ δʼ ἀνάγοντο.
ἴσκε ψεύδεα πολλὰ λέγων ἐτύμοισιν ὁμοῖα·
τῆς δʼ ἄρʼ ἀκουούσης ῥέε δάκρυα, τήκετο δὲ χρώς·
ὡς δὲ χιὼν κατατήκετʼ ἐν ἀκροπόλοισιν ὄρεσσιν,205
ἥν τʼ Εὖρος κατέτηξεν, ἐπὴν Ζέφυρος καταχεύῃ·
τηκομένης δʼ ἄρα τῆς ποταμοὶ πλήθουσι ῥέοντες·
ὣς τῆς τήκετο καλὰ παρήϊα δάκρυ χεούσης,
κλαιούσης ἑὸν ἄνδρα παρήμενον. αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
θυμῷ μὲν γοόωσαν ἑὴν ἐλέαιρε γυναῖκα,210
ὀφθαλμοὶ δʼ ὡς εἰ κέρα ἕστασαν ἠὲ σίδηρος
ἀτρέμας ἐν βλεφάροισι· δόλῳ δʼ ὅ γε δάκρυα κεῦθεν.
ἡ δʼ ἐπεὶ οὖν τάρφθη πολυδακρύτοιο γόοιο,
ἐξαῦτίς μιν ἔπεσσιν ἀμειβομένη προσέειπε·
νῦν μὲν δή σευ, ξεῖνέ γʼ, ὀΐω πειρήσεσθαι,215
εἰ ἐτεὸν δὴ κεῖθι σὺν ἀντιθέοις ἑτάροισι
ξείνισας ἐν μεγάροισιν ἐμὸν πόσιν, ὡς ἀγορεύεις.
εἰπέ μοι ὁπποῖʼ ἄσσα περὶ χροῒ εἵματα ἕστο,
αὐτός θʼ οἷος ἔην, καὶ ἑταίρους, οἵ οἱ ἕποντο.
τὴν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·220
ὦ γύναι, ἀργαλέον τόσσον χρόνον ἀμφὶς ἐόντα
εἰπέμεν· ἤδη γάρ οἱ ἐεικοστὸν ἔτος ἐστὶν
ἐξ οὗ κεῖθεν ἔβη καὶ ἐμῆς ἀπελήλυθε πάτρης·
αὐτάρ τοι ἐρέω ὥς μοι ἰνδάλλεται ἦτορ.
χλαῖναν πορφυρέην οὔλην ἔχε δῖος Ὀδυσσεύς,225
διπλῆν· αὐτάρ οἱ περόνη χρυσοῖο τέτυκτο
αὐλοῖσιν διδύμοισι· πάροιθε δὲ δαίδαλον ἦεν·
ἐν προτέροισι πόδεσσι κύων ἔχε ποικίλον ἐλλόν,
ἀσπαίροντα λάων· τὸ δὲ θαυμάζεσκον ἅπαντες,
ὡς οἱ χρύσεοι ἐόντες ὁ μὲν λάε νεβρὸν ἀπάγχων,230
αὐτὰρ ὁ ἐκφυγέειν μεμαὼς ἤσπαιρε πόδεσσι.
τὸν δὲ χιτῶνʼ ἐνόησα περὶ χροῒ σιγαλόεντα,
οἷόν τε κρομύοιο λοπὸν κάτα ἰσχαλέοιο·
τὼς μὲν ἔην μαλακός, λαμπρὸς δʼ ἦν ἠέλιος ὥς·
ἦ μὲν πολλαί γʼ αὐτὸν ἐθηήσαντο γυναῖκες.235
ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δʼ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·
οὐκ οἶδʼ ἢ τάδε ἕστο περὶ χροῒ οἴκοθʼ Ὀδυσσεύς,
ἦ τις ἑταίρων δῶκε θοῆς ἐπὶ νηὸς ἰόντι,
ἤ τίς που καὶ ξεῖνος, ἐπεὶ πολλοῖσιν Ὀδυσσεὺς
ἔσκε φίλος· παῦροι γὰρ Ἀχαιῶν ἦσαν ὁμοῖοι.240
notes
The stranger finishes telling his Cretan story.
190 μετάλλα: “was asking for (acc.)” (LSJ μεταλλάω A.3).
191 ἔμεν: εἶναι.
192 τῷ: “for him,” Idomeneus.
195 πολλῶν κατὰ οἶκον ἐόντων: “(I provided a welcome for him) out of the many things in the house,” genitive of source (Smyth 1410 or, according to Merry, genitive of material, Smyth 1323), or possibly genitive absolute, “because there were many things in the house.”
196 οἱ: “his,” dative of possession.
198 πλησαίατο: “he might satisfy (acc.)” (LSJ πίμπλημι II).
200 οὐδ᾽ ἐπὶ γαίῃ / εἴα ἵστασθαι: that is, the wind was so strong you could barely stand up even on land, let alone set sail.
203 ἴσκε … ὁμοῖα: “he was making (acc.) like (dat.)” (LSJ ἴσκω I).
204 τήκετο: “was moistened (with tears).” In lines 205–7, the verb means “melt,” but in line 208 it means “were moistened.”
205 ὡς: introducing a simile.
205 κατατήκετ᾽: = κατατήκεται, pres.
207 τηκομένης … τῆς: “of this melting (snow),” gen., with πλήθουσι (Smyth 1369).
209 παρήμενον: “(who was) sitting next to her” > πάρημαι.
213 τάρφθη: “had her fill of (gen.),” 3rd sing. aor. pass. indic. > τέρπω.
215 σευ: = σοῦ, gen., with πειρήσεσθαι (Smyth 1345).
215 ὀΐω: “I mean to (fut. infin.),” “I intend to (fut. infin.)” (LSJ οἴομαι I, Cunliffe οἴομαι 3.b).
218 ὁπποῖ᾽ ἄσσα: “what sort of …” (ἄσσα = τινά, see ἄσσα)
221 ἀργαλέον … /… εἰπέμεν: ἀργαλέον [ἐστί με or τινα] … εἰπέμεν. Indirect statement.
221 τόσσον χρόνον: “for so long,” accusative of duration of time.
221 ἐόντα: agreeing with the implied με or τινα.
222 οἱ: dative of interest, referring to Odysseus.
224 ὥς μοι ἰνδάλλεται ἦτορ: “how my heart pictures him” (that is, “how I remember him”), taking ἦτορ as nominative.
227 αὐλοῖσιν διδύμοισι: “the double sheathes, αὔλοι, are tubes into which the pins fit” to fasten the buckle or brooch (Russo/Heubeck).
227 πάροιθε: “in front,” that is, the front of the buckle or brooch.
229 λάων: “gripping,” ptc. > λάω.
230 ὡς οἱ χρύσεοι ἐόντες: “how, though being gold, …”
230 ὁ μὲν: the dog.
231 ὁ: “the fawn.”
233 οἷόν τε κρομύοιο λοπὸν κάτα ἰσχαλέοιο: “such as over the skin of a dry onion.” Merry comments: “with this reading the sense must be ‘like as (it glistens) over the skin of a dried onion.’ That is, the tunic glistened all over like the surface of a dried onion. Or, reading κατά, and taking οἷόν τε λόπον as = οἷός ἐστι λόπος, ‘as is the peel over (covering) a dried onion’: κατά with a gen.”