τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
αἰεί τοι τοιοῦτον ἐνὶ στήθεσσι νόημα·330
τῷ σε καὶ οὐ δύναμαι προλιπεῖν δύστηνον ἐόντα,
οὕνεκʼ ἐπητής ἐσσι καὶ ἀγχίνοος καὶ ἐχέφρων.
ἀσπασίως γάρ κʼ ἄλλος ἀνὴρ ἀλαλήμενος ἐλθὼν
ἵετʼ ἐνὶ μεγάροις ἰδέειν παῖδάς τʼ ἄλοχόν τε·
σοὶ δʼ οὔ πω φίλον ἐστὶ δαήμεναι οὐδὲ πυθέσθαι,335
πρίν γʼ ἔτι σῆς ἀλόχου πειρήσεαι, ἥ τέ τοι αὔτως
ἧσται ἐνὶ μεγάροισιν, ὀϊζυραὶ δέ οἱ αἰεὶ
φθίνουσιν νύκτες τε καὶ ἤματα δάκρυ χεούσῃ.
αὐτὰρ ἐγὼ τὸ μὲν οὔ ποτʼ ἀπίστεον, ἀλλʼ ἐνὶ θυμῷ
ᾔδεʼ, ὃ νοστήσεις ὀλέσας ἄπο πάντας ἑταίρους·340
ἀλλά τοι οὐκ ἐθέλησα Ποσειδάωνι μάχεσθαι
πατροκασιγνήτῳ, ὅς τοι κότον ἔνθετο θυμῷ,
χωόμενος ὅτι οἱ υἱὸν φίλον ἐξαλάωσας.
ἀλλʼ ἄγε τοι δείξω Ἰθάκης ἕδος, ὄφρα πεποίθῃς.
Φόρκυνος μὲν ὅδʼ ἐστὶ λιμήν, ἁλίοιο γέροντος,345
ἥδε δʼ ἐπὶ κρατὸς λιμένος τανύφυλλος ἐλαίη·
ἀγχόθι δʼ αὐτῆς ἄντρον ἐπήρατον ἠεροειδές,
ἱρὸν νυμφάων, αἳ νηϊάδες καλέονται·
τοῦτο δέ τοι σπέος ἐστὶ κατηρεφές, ἔνθα σὺ πολλὰς
ἔρδεσκες νύμφῃσι τεληέσσας ἑκατόμβας·350
τοῦτο δὲ Νήριτόν ἐστιν ὄρος καταειμένον ὕλῃ.
ὣς εἰποῦσα θεὰ σκέδασʼ ἠέρα, εἴσατο δὲ χθών·
γήθησέν τʼ ἄρʼ ἔπειτα πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
χαίρων ᾗ γαίῃ, κύσε δὲ ζείδωρον ἄρουραν.
αὐτίκα δὲ νύμφῃς ἠρήσατο, χεῖρας ἀνασχών·355
νύμφαι νηϊάδες, κοῦραι Διός, οὔ ποτʼ ἐγώ γε
ὄψεσθʼ ὔμμʼ ἐφάμην· νῦν δʼ εὐχωλῇς ἀγανῇσι
χαίρετʼ· ἀτὰρ καὶ δῶρα διδώσομεν, ὡς τὸ πάρος περ,
αἴ κεν ἐᾷ πρόφρων με Διὸς θυγάτηρ ἀγελείη
αὐτόν τε ζώειν καί μοι φίλον υἱὸν ἀέξῃ.360
τὸν δʼ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
θάρσει, μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων.
ἀλλὰ χρήματα μὲν μυχῷ ἄντρου θεσπεσίοιο
θείμεν αὐτίκα νῦν, ἵνα περ τάδε τοι σόα μίμνῃ·
αὐτοὶ δὲ φραζώμεθʼ ὅπως ὄχʼ ἄριστα γένηται.365
notes
Athena shows Odysseus that he is, in fact, in Ithaka.
333 κ(ε) … / ἵετ(ο): “would have rushed,” κε (ἄν) + impf. indicating past potential (Smyth 1784).
333 ἵετ(ο): 3rd sing. impf. mid. indic. > ἵημι.
336 πειρήσεαι: 2nd sing. aor. mid. subj. > πειράω. πρίν + subjunctive after a negative main clause (Smyth 2444).
336 ἥ: rel. pron., referring to Penelope.
337 ὀϊζυραὶ: fem. dat. sing. Adjective agreeing with οἱ (“for her”), referring to Penelope.
339 τὸ: = τοῦτο, the object of ἀπίστεον, and explained by the clause beginning with ὃ (340).
339 ἀπίστεον: unaugmented 1st sing. impf. act. indic. > ἀπιστέω.
340 ᾔδε(α): 1st sing. plupf. act. indic. > οἴδα. The pluperfect serves as the simple past.
340 ὃ: “that,” = ὅτι (Smyth 2578, Monro 269).
340 ὀλέσας ἄπο: tmesis and anastrophe > ἀπόλλυμι.
343 οἱ: “his,” dative of possession.
343 υἱὸν φίλον: referring to Polyphemus.
344 πεποίθῃς: 2nd sing. pf. act. subj. > πείθω. The perfect tense of the verb is intransitive and has a passive meaning, “be convinced” (LSJ πείθω II).
346 ἐπὶ κρατὸς λιμένος: ἐπί (“at”) modifies κρατὸς and λιμένος is possessive.
350 ἔρδεσκες: 2nd sing. iterative impf. act. indic. > ἔρδω.
352 εἴσατο: 3rd sing. aor. mid. indic. > *εἴδω (ὁράω).
354 ᾗ: “in his,” possessive pron.
355 νύμφῃς: fem. dat. pl. (Smyth 214D.9).
357 ὔμμ(ε): 2nd acc. pl., pers. pron. (Smyth 325D).
357 ἐφάμην: in this context, φημί means “think” or “expect” (LSJ φημί I.b).
357 εὐχωλῇς: fem. dat. pl. (Smyth 214D.9).
359 ἐᾷ: pres. act. subj., in a future more vivid conditional.
360 ἀέξῃ: “brings to manhood.”
362 μελόντων: 3rd pl. pres. act. imperat. > μέλω.
364 θείμεν: imperat. aor. opt. (Smyth 1820) > τίθημι.