ὣς φάτο, μείδησεν δὲ θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη,
χειρί τέ μιν κατέρεξε· δέμας δʼ ἤϊκτο γυναικὶ
καλῇ τε μεγάλῃ τε καὶ ἀγλαὰ ἔργα ἰδυίῃ·
καί μιν φωνήσασʼ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·290
κερδαλέος κʼ εἴη καὶ ἐπίκλοπος ὅς σε παρέλθοι
ἐν πάντεσσι δόλοισι, καὶ εἰ θεὸς ἀντιάσειε.
σχέτλιε, ποικιλομῆτα, δόλων ἆτʼ, οὐκ ἄρʼ ἔμελλες,
οὐδʼ ἐν σῇ περ ἐὼν γαίῃ, λήξειν ἀπατάων
μύθων τε κλοπίων, οἵ τοι πεδόθεν φίλοι εἰσίν.295
ἀλλʼ ἄγε, μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα, εἰδότες ἄμφω
κέρδεʼ, ἐπεὶ σὺ μέν ἐσσι βροτῶν ὄχʼ ἄριστος ἁπάντων
βουλῇ καὶ μύθοισιν, ἐγὼ δʼ ἐν πᾶσι θεοῖσι
μήτι τε κλέομαι καὶ κέρδεσιν· οὐδὲ σύ γʼ ἔγνως
Παλλάδʼ Ἀθηναίην, κούρην Διός, ἥ τέ τοι αἰεὶ300
ἐν πάντεσσι πόνοισι παρίσταμαι ἠδὲ φυλάσσω,
καὶ δέ σε Φαιήκεσσι φίλον πάντεσσιν ἔθηκα,
νῦν αὖ δεῦρʼ ἱκόμην, ἵνα τοι σὺν μῆτιν ὑφήνω
χρήματά τε κρύψω, ὅσα τοι Φαίηκες ἀγαυοὶ
ὤπασαν οἴκαδʼ ἰόντι ἐμῇ βουλῇ τε νόῳ τε,305
εἴπω θʼ ὅσσα τοι αἶσα δόμοις ἔνι ποιητοῖσι
κήδεʼ ἀνασχέσθαι· σὺ δὲ τετλάμεναι καὶ ἀνάγκῃ,
μηδέ τῳ ἐκφάσθαι μήτʼ ἀνδρῶν μήτε γυναικῶν,
πάντων, οὕνεκʼ ἄρʼ ἦλθες ἀλώμενος, ἀλλὰ σιωπῇ
πάσχειν ἄλγεα πολλά, βίας ὑποδέγμενος ἀνδρῶν.310
τὴν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
ἀργαλέον σε, θεά, γνῶναι βροτῷ ἀντιάσαντι,
καὶ μάλʼ ἐπισταμένῳ· σὲ γὰρ αὐτὴν παντὶ ἐΐσκεις.
τοῦτο δʼ ἐγὼν εὖ οἶδʼ, ὅτι μοι πάρος ἠπίη ἦσθα,
ἧος ἐνὶ Τροίῃ πολεμίζομεν υἷες Ἀχαιῶν.315
αὐτὰρ ἐπεὶ Πριάμοιο πόλιν διεπέρσαμεν αἰπήν,
βῆμεν δʼ ἐν νήεσσι, θεὸς δʼ ἐκέδασσεν Ἀχαιούς,
οὔ σέ γʼ ἔπειτα ἴδον, κούρη Διός, οὐδʼ ἐνόησα
νηὸς ἐμῆς ἐπιβᾶσαν, ὅπως τί μοι ἄλγος ἀλάλκοις.
ἀλλʼ αἰεὶ φρεσὶν ᾗσιν ἔχων δεδαϊγμένον ἦτορ320
ἠλώμην, ἧός με θεοὶ κακότητος ἔλυσαν·
πρίν γʼ ὅτε Φαιήκων ἀνδρῶν ἐν πίονι δήμῳ
θάρσυνάς τε ἔπεσσι καὶ ἐς πόλιν ἤγαγες αὐτή.
νῦν δέ σε πρὸς πατρὸς γουνάζομαι—οὐ γὰρ ὀΐω
ἥκειν εἰς Ἰθάκην εὐδείελον, ἀλλά τινʼ ἄλλην325
γαῖαν ἀναστρέφομαι· σὲ δὲ κερτομέουσαν ὀΐω
ταῦτʼ ἀγορευέμεναι, ἵνʼ ἐμὰς φρένας ἠπεροπεύσῃς—
εἰπέ μοι εἰ ἐτεόν γε φίλην ἐς πατρίδʼ ἱκάνω.
notes
Athena reveals herself to Odysseus, comments on his trickery, and plans to tell him what he’s up against in Ithaka. Odysseus complains that she seems to have abandoned him since he left Troy, and wonders if she’s not trying to trick him.
289 ἰδυίῃ: “knowing,” “with a mind full of,” fem. dat. sing. pf. act. ptc. > οἶδα / *εἴδω.
291 ὅς σε παρέλθοι: future less vivid conditional relative clause (Smyth 2566).
292 εἰ θεὸς ἀντιάσειε: future less vivid conditional, with the same apodosis as the relative clause.
293 ἆτ(ε): voc. > ἆτος / ἄατος. Takes a genitive.
294 λήξειν: fut. infin. > λήγω. The verb takes a genitive of separation (Smyth 1392).
296 ἄμφω: dual nom.
299 μήτι: dat. sing. > μήτις.
299 ἔγνως: 2nd sing. aor. act. indic. > γιγνώσκω.
302 σε … φίλον: double acc. (external obj. and pred.), with ἔθηκα (Smyth 1613).
303 σὺν … ὑφήνω: “weave (acc.) with (dat.),” tmesis > συνυφαίνω.
306 δόμοις ἔνι: anastrophe, the plural is used for the singular (Smyth 1000a).
307 τετλάμεναι: pf. act. infin. > *τλάω. There is no present tense for this verb, so the present is supplied by the perfect (LSJ *τλάω).
307 ἀνάγκῃ: understand ἐστί.
308 τῳ: “to anyone” ( = τινι).
309 οὕνεκ(α): “that” ( = ὅτι, LSJ οὕνεκα Ι.3).
310 ὑποδέγμενος: Stanford identifies this as a syncopated present (not aorist) participle > ὑποδέχομαι.
312 ἀργαλέον: understand ἐστί. The construction is “it is hard for (dat.) to (infin.) …”
312 ἀντιάσαντι: masc. dat. sing. aor. act. ptc. > ἀντιάω.
313 ἐπισταμένῳ: “wise,” “skilled” (LSJ ἐπίσταμαι IV.1).
315 ἧος: “as long as,” “while” (LSJ ἕως A.III).
319 νηὸς ἐμῆς: gen., with ἐπιβᾶσαν (LSJ ἐπιβαίνω A.I.1).
319 ἐπιβᾶσαν: fem. acc. sing. aor. act. ptc. > ἐπιβαίνω. Agrees with σε (318).
319 ὅπως: “in order to” ( = ἵνα), introducing a purpose clause with an optative in secondary sequence.
320 ᾗσιν: “my” (Smyth 330 D.2, 1230a).
320 δεδαϊγμένον: masc. acc. sing. pf. pass. ptc. > δαίζω.
321 ἧός: “until” (LSJ ἕως A.I).
321 ἔλυσαν: “released (acc.) from (gen.)” (LSJ λύω I.2.b).
322 πρίν γ᾽ ὅτε: “until” (Smyth 2441d).
323 θάρσυνάς: 2nd sing. aor. act. indic. > θαρσύνω.
324 πρὸς: “by,” “in the name of” (LSJ πρός A.I.4).
324 οὐ γὰρ ὀΐω: “for I don’t think that I …”
328 ἐτεόν: “truly,” adverbial acc.