νῦν δʼ οἱ μὲν δὴ πάντες ἐπʼ αὐλείῃσι θύρῃσιν
ἀθρόοι, αὐτὰρ ὁ δῶμα θεειοῦται περικαλλές,50
πῦρ μέγα κηάμενος· σὲ δέ με προέηκε καλέσσαι.
ἀλλʼ ἕπευ, ὄφρα σφῶϊν ἐϋφροσύνης ἐπιβῆτον
ἀμφοτέρω φίλον ἦτορ, ἐπεὶ κακὰ πολλὰ πέποσθε.
νῦν δʼ ἤδη τόδε μακρὸν ἐέλδωρ ἐκτετέλεσται·
ἦλθε μὲν αὐτὸς ζωὸς ἐφέστιος, εὗρε δὲ καὶ σὲ55
καὶ παῖδʼ ἐν μεγάροισι· κακῶς δʼ οἵ πέρ μιν ἔρεζον
μνηστῆρες, τοὺς πάντας ἐτίσατο ᾧ ἐνὶ οἴκῳ.
τὴν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
μαῖα φίλη, μή πω μέγʼ ἐπεύχεο καγχαλόωσα.
οἶσθα γὰρ ὥς κʼ ἀσπαστὸς ἐνὶ μεγάροισι φανείη60
πᾶσι, μάλιστα δʼ ἐμοί τε καὶ υἱέϊ, τὸν τεκόμεσθα·
ἀλλʼ οὐκ ἔσθʼ ὅδε μῦθος ἐτήτυμος, ὡς ἀγορεύεις,
ἀλλά τις ἀθανάτων κτεῖνε μνηστῆρας ἀγαυούς,
ὕβριν ἀγασσάμενος θυμαλγέα καὶ κακὰ ἔργα.
οὔ τινα γὰρ τίεσκον ἐπιχθονίων ἀνθρώπων,65
οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ὅτις σφέας εἰσαφίκοιτο·
τῷ διʼ ἀτασθαλίας ἔπαθον κακόν· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
ὤλεσε τηλοῦ νόστον Ἀχαιΐδος, ὤλετο δʼ αὐτός.
τὴν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια·
τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων,70
ἣ πόσιν ἔνδον ἐόντα παρʼ ἐσχάρῃ οὔ ποτʼ ἔφησθα
οἴκαδʼ ἐλεύσεσθαι· θυμὸς δέ τοι αἰὲν ἄπιστος.
ἀλλʼ ἄγε τοι καὶ σῆμα ἀριφραδὲς ἄλλο τι εἴπω,
οὐλήν, τήν ποτέ μιν σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι.
τὴν ἀπονίζουσα φρασάμην, ἔθελον δὲ σοὶ αὐτῇ75
εἰπέμεν· ἀλλά με κεῖνος ἑλὼν ἐπὶ μάστακα χερσὶν
οὐκ ἔα εἰπέμεναι πολυϊδρείῃσι νόοιο.
ἀλλʼ ἕπευ· αὐτὰρ ἐγὼν ἐμέθεν περιδώσομαι αὐτῆς,
αἴ κέν σʼ ἐξαπάφω, κτεῖναί μʼ οἰκτίστῳ ὀλέθρῳ.
τὴν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα περίφρων Πηνελόπεια·80
μαῖα φίλη, χαλεπόν σε θεῶν αἰειγενετάων
δήνεα εἴρυσθαι, μὰλα περ πολύϊδριν ἐοῦσαν.
ἀλλʼ ἔμπης ἴομεν μετὰ παῖδʼ ἐμόν, ὄφρα ἴδωμαι
ἄνδρας μνηστῆρας τεθνηότας, ἠδʼ ὃς ἔπεφνεν.
notes
Eurycleia tries to convince Penelope that Odysseus has returned, but Penelope remains skeptical.
49 οἱ μὲν: the corpses of the suitors.
50 ὁ: Odysseus.
51 σὲ δέ με προέηκε καλέσσαι: προέηκε με καλέσσαι σὲ.
52 σφῶϊν: Merry and Russo/Heubeck take this as a nominative dual, but the form is more clearly genitive or dative (Smyth 325D). Stanford (following LSJ) takes it as a dative of advantage (LSJ σύ II, Smyth 1481), or possibly a genitive (of possession, “of your happiness”).
52 ἐπιβῆτον: “set foot upon the path of (gen.),” 2nd dual aor. act. subj. > ἐπιβαίνω.
52 φίλον ἦτορ: accusative of respect, distributive singular (Smyth 998).
54 μακρὸν: “long-cherish” (LSJ μακρός II.1).
56 οἵ πέρ μιν ἔρεζον / μνηστῆρες: “as for the suitors, the ones who …” (for this use of the “independent nominative,” see Smyth 941). The word order is μνηστῆρες οἵ πέρ ἔρεζον μιν κακῶς.
59 ἐπεύχεο: “exalt over,” imperat. > ἐπεύχομαι.
60 ἀσπαστὸς: pred., after φανείη, the subject of which is “he” (Odysseus).
64 ἀγασσάμενος: “angry at (acc.)” (LSJ ἄγαμαι II.2).
65 τίεσκον: iterative impf. The subject is the suitors.
68 τηλοῦ: either (1) adverbial, “far away,” or (2) as a preposition, “far from (gen.).”
68 Ἀχαιΐδος: Ἀχαιΐδος γαίης. The genitive either follows (1) νόστον, “homecoming at …” (gen. of place, Smyth 1448) or (2) τηλοῦ, “far from … (gen. of separation).”
74 οὐλήν, τήν … μιν σῦς ἤλασε: the verb ( > ἐλαύνω) takes a double accusative, external object (μιν) and internal object (οὐλήν, τήν) (Smyth 1620).
77 πολυϊδρείῃσι: dative of cause, plural of abstract noun for singular (Smyth 1000).
78 ἐμέθεν … αὐτῆς: “myself,” “my life,” genitive of price with περιδώσομαι (Smyth 1372).
79 κτεῖναί: either (1) “loosely dependent on περιδώσομαι: ‘that you can kill me’” (Russo/Heubeck) or (2) infinitive as imperative (which would seem to require a colon at the end of line 78).
81 χαλεπόν: supply ἐστι, introducing indirect discourse with accusative and infinitive.
82 εἴρυσθαι: pres. mid. infin. > ἐρύω / ἐρύομαι. There is much debate about the meaning of this infinitive: (1) “to comprehend” (Merry, Cunliffe LSJ ἐρύω 2.9c), but Stanford finds this “dubious,” (2) “to discover” (LSJ ἐρύωΒ.1), (3) “to watch for” (Autenrieth ἐρύομαι), (4) “to spy out ( = try to understand)” (Brill ἔρυμαι). Could it be from LSJ ἐρύω A, “to draw out for yourself”?
83 ἴομεν: short-vowel hortatory subj. > εἶμι.
84 ὃς: supply an antecedent such as ἐκείνον.