ὣς φαμένη κατέβαινʼ ὑπερώϊα σιγαλόεντα,
οὐκ οἴη· ἅμα τῇ γε καὶ ἀμφίπολοι δύʼ ἕποντο.
ἡ δʼ ὅτε δὴ μνηστῆρας ἀφίκετο δῖα γυναικῶν,
στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο,
ἄντα παρειάων σχομένη λιπαρὰ κρήδεμνα·210
ἀμφίπολος δʼ ἄρα οἱ κεδνὴ ἑκάτερθε παρέστη.
τῶν δʼ αὐτοῦ λύτο γούνατʼ, ἔρῳ δʼ ἄρα θυμὸν ἔθελχθεν,
πάντες δʼ ἠρήσαντο παραὶ λεχέεσσι κλιθῆναι.
ἡ δʼ αὖ Τηλέμαχον προσεφώνεεν, ὃν φίλον υἱόν·
Τηλέμαχʼ, οὐκέτι τοι φρένες ἔμπεδοι οὐδὲ νόημα·215
παῖς ἔτʼ ἐὼν καὶ μᾶλλον ἐνὶ φρεσὶ κέρδεʼ ἐνώμας·
νῦν δʼ, ὅτε δὴ μέγας ἐσσὶ καὶ ἥβης μέτρον ἱκάνεις,
καί κέν τις φαίη γόνον ἔμμεναι ὀλβίου ἀνδρός,
ἐς μέγεθος καὶ κάλλος ὁρώμενος, ἀλλότριος φώς,
οὐκέτι τοι φρένες εἰσὶν ἐναίσιμοι οὐδὲ νόημα.220
οἷον δὴ τόδε ἔργον ἐνὶ μεγάροισιν ἐτύχθη,
ὃς τὸν ξεῖνον ἔασας ἀεικισθήμεναι οὕτως.
πῶς νῦν, εἴ τι ξεῖνος ἐν ἡμετέροισι δόμοισιν
ἥμενος ὧδε πάθοι ῥυστακτύος ἐξ ἀλεγεινῆς;
σοί κʼ αἶσχος λώβη τε μετʼ ἀνθρώποισι πέλοιτο.225
τὴν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
μῆτερ ἐμή, τὸ μὲν οὔ σε νεμεσσῶμαι κεχολῶσθαι·
αὐτὰρ ἐγὼ θυμῷ νοέω καὶ οἶδα ἕκαστα,
ἐσθλά τε καὶ τὰ χέρεια· πάρος δʼ ἔτι νήπιος ἦα.
ἀλλά τοι οὐ δύναμαι πεπνυμένα πάντα νοῆσαι·230
ἐκ γάρ με πλήσσουσι παρήμενοι ἄλλοθεν ἄλλος
οἵδε κακὰ φρονέοντες, ἐμοὶ δʼ οὐκ εἰσὶν ἀρωγοί.
οὐ μέν τοι ξείνου γε καὶ Ἴρου μῶλος ἐτύχθη
μνηστήρων ἰότητι, βίῃ δʼ ὅ γε φέρτερος ἦεν.
αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον,235
οὕτω νῦν μνηστῆρες ἐν ἡμετέροισι δόμοισι
νεύοιεν κεφαλὰς δεδμημένοι, οἱ μὲν ἐν αὐλῇ,
οἱ δʼ ἔντοσθε δόμοιο, λελῦτο δὲ γυῖα ἑκάστου,
ὡς νῦν Ἶρος κεῖνος ἐπʼ αὐλείῃσι θύρῃσιν
ἧσται νευστάζων κεφαλῇ, μεθύοντι ἐοικώς,240
οὐδʼ ὀρθὸς στῆναι δύναται ποσὶν οὐδὲ νέεσθαι
οἴκαδʼ, ὅπη οἱ νόστος, ἐπεὶ φίλα γυῖα λέλυνται.
ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·
Εὐρύμαχος δʼ ἐπέεσσι προσηύδα Πηνελόπειαν·
κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,245
εἰ πάντες σε ἴδοιεν ἀνʼ Ἴασον Ἄργος Ἀχαιοί,
πλέονές κε μνηστῆρες ἐν ὑμετέροισι δόμοισιν
ἠῶθεν δαινύατʼ, ἐπεὶ περίεσσι γυναικῶν
εἶδός τε μέγεθός τε ἰδὲ φρένας ἔνδον ἐΐσας.
notes
Penelope criticizes her son and Telemachus defends himself.
206 κατέβαιν(ε) ὑπερώϊα: “she was coming down (from) the upper floor.”
211 οἱ: dat., with παρέστη.
212 τῶν: that is, of the suitors.
212 θυμὸν: accusative of respect.
213 ἠρήσαντο: “prayed to (infin.),” 3rd pl. aor. act. indic. > ἀράομαι.
213 παραὶ: “beside (her).”
213 λεχέεσσι: plural for singular (Smyth 1000).
216 μᾶλλον … κέρδε( α): “thoughts more clever.”
216 ἐνώμας: “you used to turn over (thoughts)” (LSJ νωμάω II.3).
218 φαίη: 3rd sing. pres. act. opt. > φημί.
219 ἐς … ὁρώμενος: “looking at.” The middle of ὁράω is used by poets in the active sense (LSJ ὁράω II.4.a).
219 ἀλλότριος φώς: in apposition to τις (218).
221 οἷον … / ὃς: Stanford and Merry and others take these as causal: “(as is shown by the fact that) such a …, (because of ) you, who …”
224 ἐξ: “out of,” “because of” (LSJ ἐκ III.6).
225 σοί: dative of possession.
227 οὔ σε νεμεσσῶμαι κεχολῶσθαι: “I don’t begrudge you your anger at (acc. of respect)” (LSJ νεμεσάω II.2). The middle is used in the active sense, followed by an accusative and infinitive.
229 τὰ χέρεια: Stanford and Merry call this an article of contrast (Monro 259).
231 ἐκ … πλήσσουσι: “they scare (me) out of my senses,” tmesis > ἐκπλήσσω.
232 ἐμοὶ: dative of possession.
237 δεδμημένοι: masc. nom. pl. pf. pass. ptc. > δαμάζω.
238 λελῦτο: 3rd sing. pf. pass. opt. (contraction of λελυ–ι–το) > λύω.
246 Ἴασον Ἄργος: “Iasian Argos,” acc. Iasus was a mythical king of Argos (Smith Dictionary Iasus). Iasian Argos probably stands for all of Greece.
248 δαινύατ(o): 3rd pl. pres. mid./pass. opt. > δαίνυμι.
248 γυναικῶν: gen., with περίεσσι (LSJ περίειμι II).
249 εἶδός τε μέγεθός τε ἰδὲ φρένας: accusatives of respect.