ὣς φάτο, γήθησεν δὲ πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,250
χαίρων ᾗ γαίῃ πατρωΐῃ, ὥς οἱ ἔειπε
Παλλὰς Ἀθηναίη, κούρη Διὸς, αἰγιόχοιο·
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
οὐδʼ ὅ γʼ ἀληθέα εἶπε, πάλιν δʼ ὅ γε λάζετο μῦθον,
αἰεὶ ἐνὶ στήθεσσι νόον πολυκερδέα νωμῶν·255
πυνθανόμην Ἰθάκης γε καὶ ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ,
τηλοῦ ὑπὲρ πόντου· νῦν δʼ εἰλήλουθα καὶ αὐτὸς
χρήμασι σὺν τοίσδεσσι· λιπὼν δʼ ἔτι παισὶ τοσαῦτα
φεύγω, ἐπεὶ φίλον υἷα κατέκτανον Ἰδομενῆος,
Ὀρσίλοχον πόδας ὠκύν, ὃς ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ260
ἀνέρας ἀλφηστὰς νίκα ταχέεσσι πόδεσσιν,
οὕνεκά με στερέσαι τῆς ληΐδος ἤθελε πάσης
Τρωϊάδος, τῆς εἵνεκʼ ἐγὼ πάθον ἄλγεα θυμῷ,
ἀνδρῶν τε πτολέμους ἀλεγεινά τε κύματα πείρων,
οὕνεκʼ ἄρʼ οὐχ ᾧ πατρὶ χαριζόμενος θεράπευον265
δήμῳ ἔνι Τρώων, ἀλλʼ ἄλλων ἦρχον ἑταίρων.
τὸν μὲν ἐγὼ κατιόντα βάλον χαλκήρεϊ δουρὶ
ἀγρόθεν, ἐγγὺς ὁδοῖο λοχησάμενος σὺν ἑταίρῳ·
νὺξ δὲ μάλα δνοφερὴ κάτεχʼ οὐρανόν, οὐδέ τις ἡμέας
ἀνθρώπων ἐνόησε, λάθον δέ ἑ θυμὸν ἀπούρας.270
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τόν γε κατέκτανον ὀξέϊ χαλκῷ,
αὐτίκʼ ἐγὼν ἐπὶ νῆα κιὼν Φοίνικας ἀγαυοὺς
ἐλλισάμην, καί σφιν μενοεικέα ληΐδα δῶκα·
τούς μʼ ἐκέλευσα Πύλονδε καταστῆσαι καὶ ἐφέσσαι
ἢ εἰς Ἤλιδα δῖαν, ὅθι κρατέουσιν Ἐπειοί.275
ἀλλʼ ἦ τοι σφέας κεῖθεν ἀπώσατο ἲς ἀνέμοιο
πόλλʼ ἀεκαζομένους, οὐδʼ ἤθελον ἐξαπατῆσαι.
κεῖθεν δὲ πλαγχθέντες ἱκάνομεν ἐνθάδε νυκτός.
σπουδῇ δʼ ἐς λιμένα προερέσσαμεν, οὐδέ τις ἡμῖν
δόρπου μνῆστις ἔην, μάλα περ χατέουσιν ἑλέσθαι,280
ἀλλʼ αὔτως ἀποβάντες ἐκείμεθα νηὸς ἅπαντες.
ἔνθʼ ἐμὲ μὲν γλυκὺς ὕπνος ἐπήλυθε κεκμηῶτα,
οἱ δὲ χρήματʼ ἐμὰ γλαφυρῆς ἐκ νηὸς ἑλόντες
κάτθεσαν, ἔνθα περ αὐτὸς ἐπὶ ψαμάθοισιν ἐκείμην.
οἱ δʼ ἐς Σιδονίην εὖ ναιομένην ἀναβάντες285
ᾤχοντʼ· αὐτὰρ ἐγὼ λιπόμην ἀκαχήμενος ἦτορ.
notes
Odysseus responds to Athena with the first of his “Cretan lies,” in which he says he fled Crete after killing the son of Idomeneus.
254 πάλιν … λάζετο: “held back.” Odysseus holds back the truth and lies to Athena about his identity and history.
258 παισὶ: “with my children,” dative of association (Smyth 1523).
259 υἷα: = υἱον. Homeric masculine accusative singular form of υἱός.
261 νίκα: 3rd sing. impf. act. indic. > νικάω.
265 οὐχ ᾧ πατρὶ χαριζόμενος θεράπευον: οὐχ negates both χαριζόμενος and θεράπευον. Merry glosses: “I did not court his favor by serving …”
266 δήμῳ ἔνι: anastrophe (the proposition follows its noun).
268 ἀγρόθεν: modifies κατιόντα.
270 λάθον δέ ἑ θυμὸν ἀπούρας: for λανθάνω with a participle, see LSJ λανθάνω A.2 (Smyth 1873, 2096). ἀπούρας takes a double accusative: “took (acc.) from (acc.)” (LSJ ἀπούρας A.I.2, Smyth 1628).
270 λάθον: unaugmented 1st sing. aor. act. indic.
270 ἑ: 3rd sing. pers. pron., referring to Orsilochus (for the form of the pronoun, see the charts at Smyth 325D).
274 Πύλονδε καταστῆσαι: “(to go) to Pylos (and) to set me down (there),” an example of constructio praegnans, or “pregnant construction” (Smyth 1659, 3044).
274 ἐφέσσαι: aor. act. infin. > ἐφίζω. Either “to set me ashore” (LSJ ἐφίζω I, Stanford) or “to put me on board the ship” (Merry, Russo/Heubeck). The latter would make καταστῆσαι καὶ ἐφέσσαι a hysteron proteron(Smyth 3030).
277 ἐξαπατῆσαι: understand με as the object.
280 ἑλέσθαι: understand δόρπον as the object (LSJ αἱρέω B.I).
281 νηὸς: with ἀποβάντες, the genitive governed by the prefix ἀπο–.
282 κεκμηῶτα: “worn out,” masc. acc. sing. pf. act. ptc. > κάμνω.