1. Cōnstat autem etiam angelōs ab eō plērumque vīsōs, ita ut cōnsertō apud eum invicem sermōne loquerentur: diabolum vērō ita cōnspicābilem et subiectum oculīs habēbat, ut sīve sē in propriā substantiā continēret, sīve in dīversās figūrās spiritālis nēquitiae trānstulisset, quālibet ab eō sub imāgine viderētur. 2. quod cum diabolus scīret sē effugere nōn posse, conviciīs eum frequenter urguēbat, quia fallere nōn posset īnsidiīs. quōdam autem tempore cornū bovis cruentum in manū tenēns cum ingentī fremitū cellulam eius irrupit, cruentamque ostendēns dexteram et admissō recēns scelere gaudēns 'ubi est' inquit, 'Martīne, virtūs tua? ūnum dē tuīs modo interfēcī'. 3. tunc ille convocātīs frātribus refert quid diabolus indicāsset: sollicitōs īre praecipit per cellulās singulōrum, quisnam hōc cāsū affectus fuisset. nēminem quidem dēesse dē monachīs, sed unum rusticum mercēde conductum, ut vehiculō ligna dēferret, īsse ad silvam nuntiant. iubet igitur aliquōs īre eī obviam: 4. ita haud longē a monastēriō iam paene exanimis invenitur. extrēmum tamen spiritum trahēns indicat frātribus causam mortis et vulneris: iunctīs scīlicet būbus dum dissolūta artius lōra cōnstringit, bovem sibi excussō capite inter inguina cornū adēgisse. nec multō post vītam reddidit. vīderis, quō iūdiciō Dominī diabolō data fuerit haec potestās. 5. in Martīnō illud mīrabile erat, quod nōn sōlum hoc, quod suprā rettulimus, sed multa istīus modī, si quotiēns accīdissent, longē anteā praevidēbat aut sibi nuntiāta frātribus indicābat.