'Ō miserae, quās nōn manus' inquit 'Achāïca bellō
trāxerit ad lētum patriae sub moenibus! Ō gēns
īnfēlīx, cui tē exitiō Fortūna reservat?625
Septima post Trōiae excidium iam vertitur aestās,
cum freta, cum terrās omnīs, tot inhospita saxa
sīderaque ēmēnsae ferimur, dum per mare magnum
Ītaliam sequimur fugientem et volvimur undīs.
Hīc Erycis fīnēs frāternī atque hospes Acestēs:630
quis prohibet mūrōs iacere et dare cīvibus urbem?
Ō patria et raptī nēquīquam ex hoste Penātēs,
nūllane iam Trōiae dīcentur moenia? Nusquam
Hectoreōs amnīs, Xanthum et Simoënta, vidēbō?
Quīn agite et mēcum īnfaustās exūrite puppīs.635
Nam mihi Cassandrae per somnum vātis imāgō
ārdentīs dare vīsa facēs: "Hīc quaerite Trōiam;
hīc domus est" inquit "vōbīs." Iam tempus agī rēs,
nec tantīs mora prōdigiīs. Ēn quattuor ārae
Neptūnō; deus ipse facēs animumque ministrat.'640
Haec memorāns prīma īnfēnsum vī corripit ignem
sublātāque procul dextrā cōnīxa coruscat
et iacit. Arrēctae mentēs stupefactaque corda
Īliadum. Hīc ūna ē multīs, quae maxima nātū,
Pyrgō, tot Priamī nātōrum rēgia nūtrīx:645
'Nōn Beroē vōbīs, nōn haec Rhoetēïa, mātrēs,
est Doryclī coniūnx; dīvīnī signa decōris
ārdentīsque notāte oculōs, Quī spīritus illī,
quī vultus vōcisque sonus vel gressus euntī.
Ipsa egomet dūdum Beroēn dīgressa relīquī650
aegram, indignantem tālī quod sōla carēret
mūnere nec meritōs Anchīsae īnferret honōrēs.'
Haec effāta.
At mātrēs prīmō ancipitēs oculīsque malignīs
ambiguae spectāre ratēs miserum inter amōrem655
praesentis terrae fātīsque vocantia rēgna,
cum dea sē paribus per caelum sustulit ālīs
ingentemque fugā secuit sub nūbibus arcum.
Tum vērō attonitae mōnstrīs āctaeque furōre
conclāmant, rapiuntque focīs penetrālibus ignem,660
pars spoliant ārās, frondem ac virgulta facēsque
coniciunt. Furit immissīs Volcānus habēnīs
trānstra per et rēmōs et pictās abiete puppīs.