Ēgressī superant fossās noctisque per umbram
castra inimīca petunt, multīs tamen ante futūrī315
exitiō. Passim somnō vīnōque per herbam
corpora fūsa vident, arrēctōs lītore currūs,
inter lōra rotāsque virōs, simul arma iacēre,
vīna simul. Prior Hyrtacidēs sīc ōre locūtus:
'Euryale, audendum dextrā: nunc ipsa vocat rēs.320
Hāc iter est. Tū, nē qua manus sē attollere nōbīs
ā tergō possit, cūstōdī et cōnsule longē;
haec ego vāsta dabō et lātō tē līmite dūcam.'
Sīc memorat vōcemque premit, simul ēnse superbum
Rhamnētem adgreditur, quī forte tapētibus altīs325
exstrūctus tōtō prōflābat pectore somnum,
rēx īdem et rēgī Turnō grātissimus augur,
sed nōn auguriō potuit dēpellere pestem.
Trīs iūxtā famulōs temerē inter tēla iacentīs
armigerumque Remī premit aurīgamque sub ipsīs330
nactus equīs ferrōque secat pendentia colla.
tum caput ipsī aufert dominō truncumque relinquit
sanguine singultantem; ātrō tepefacta cruōre
terra torīque madent. Nec nōn Lamyrumque Lamumque
et iuvenem Serrānum, illā quī plūrima nocte335
lūserat, īnsīgnis faciē, multōque iacēbat
membra deō victus—fēlīx, sī prōtinus illum
aequāsset noctī lūdum in lūcemque tulisset:
impāstus ceu plēna leō per ovīlia turbāns
(suādet enim vēsāna famēs) manditque trahitque340
molle pecus mūtumque metū, fremit ōre cruentō.
Nec minor Euryalī caedēs; incēnsus et ipse
perfurit ac multam in mediō sine nōmine plēbem,
Fādumque Herbēsumque subit Rhoetumque Abarimque
ignārōs; Rhoetum vigilantem et cūncta videntem,345
sed māgnum metuēns sē post crātēra tegēbat.
pectore in adversō tōtum cui comminus ēnsem
condidit adsurgentī et multā morte recēpit.
purpuream vomit ille animam et cum sanguine mixta
vīna refert moriēns, hīc fūrtō fervidus īnstat.350
Iamque ad Messāpī sociōs tendēbat; ibi īgnem
dēficere extrēmum et religātōs rīte vidēbat
carpere grāmen equōs, breviter cum tālia Nīsus
(sēnsit enim nimiā caede atque cupīdine ferrī)
'Absistāmus' ait, 'nam lūx inimīca propinquat.355
Poenārum exhaustum satis est, via facta per hostīs.'
Multa virum solidō argentō perfecta relinquunt
armaque crātērāsque simul pulchrōsque tapētas.
Euryalus phalerās Rhamnētis et aurea bullīs
cingula, Tīburtī Remulō dītissimus ōlim360
quae mittit dōna, hospitiō cum iungeret absēns,
Caedicus; ille suō moriēns dat habēre nepōtī;
post mortem bellō Rutulī pūgnāque potītī:
haec rapit atque umerīs nēquīquam fortibus aptat.
tum galeam Messāpī habilem cristīsque decōram365
induit. Excēdunt castrīs et tūta capessunt.