98-100 | Dickinson College Commentaries

[98] ὀργισθέντων δὲ τῶν Ἑλλήνων, οἱ Πλαταιεῖς λαγχάνουσι δίκην τοῖς Λακεδαιμονίοις εἰς τοὺς Ἀμφικτύονας χιλίων ταλάντων ὑπὲρ τῶν συμμάχων, καὶ ἠνάγκασαν αὐτοὺς ἐκκολάψαντας τὰ ἐλεγεῖα ἐπιγράψαι τὰς πόλεις τὰς κοινωνούσας τοῦ ἔργου. δι᾽ ὅπερ αὐτοῖς οὐχ ἥκιστα παρηκολούθει ἡ ἔχθρα ἡ παρὰ Λακεδαιμονίων καὶ ἐκ τοῦ γένους τοῦ βασιλείου. καὶ ἐν μὲν τῷ παρόντι οὐκ εἶχον αὐτοῖς ὅ τι χρήσωνται οἱ Λακεδαιμόνιοι, ὕστερον δὲ ὡς πεντήκοντα ἔτεσιν Ἀρχίδαμος ὁ Ζευξιδάμου Λακεδαιμονίων βασιλεὺς εἰρήνης οὔσης ἐνεχείρησεν αὐτῶν καταλαβεῖν τὴν πόλιν.

[99] ἔπραξε δὲ ταῦτ᾽ ἐκ Θηβῶν δι᾽ Εὐρυμάχου τοῦ Λεοντιάδου βοιωταρχοῦντος, ἀνοιξάντων τὰς πύλας τῆς νυκτὸς Ναυκλείδου καὶ ἄλλων τινῶν μετ᾽ αὐτοῦ, πεισθέντων χρήμασιν. αἰσθόμενοι δ᾽ οἱ Πλαταιεῖς ἔνδον ὄντας τοὺς Θηβαίους τῆς νυκτὸς καὶ ἐξαπίνης αὑτῶν τὴν πόλιν ἐν εἰρήνῃ κατειλημμένην, προσεβοήθουν καὶ αὐτοὶ καὶ συνετάττοντο. καὶ ἐπειδὴ ἡμέρα ἐγένετο καὶ εἶδον οὐ πολλοὺς ὄντας τοὺς Θηβαίους, ἀλλὰ τοὺς πρώτους αὐτῶν εἰσεληλυθότας (ὕδωρ γὰρ γενόμενον τῆς νυκτὸς πολὺ ἐκώλυσεν αὐτοὺς πάντας εἰσελθεῖν· ὁ γὰρ Ἀσωπὸς ποταμὸς μέγας ἐρρύη καὶ διαβῆναι οὐ ῥᾴδιον ἦν, ἄλλως τε καὶ νυκτός),

[100] ὡς οὖν εἶδον οἱ Πλαταιεῖς τοὺς Θηβαίους ἐν τῇ πόλει καὶ ἔγνωσαν ὅτι οὐ πάντες πάρεισιν, ἐπιτίθενται καὶ εἰς μάχην ἐλθόντες κρατοῦσι καὶ φθάνουσιν ἀπολέσαντες αὐτοὺς πρὶν τοὺς ἄλλους προσβοηθῆσαι, καὶ ὡς ὑμᾶς πέμπουσιν εὐθὺς ἄγγελον τήν τε πρᾶξιν φράσοντα καὶ τὴν μάχην δηλώσοντα ὅτι νικῶσι, καὶ βοηθεῖν ἀξιοῦντες, ἂν οἱ Θηβαῖοι τὴν χώραν αὐτῶν δῃῶσιν. ἀκούσαντες δὲ οἱ Ἀθηναῖοι τὰ γεγονότα διὰ τάχους ἐβοήθουν εἰς τὰς Πλαταιάς· καὶ οἱ Θηβαῖοι ὡς ἑώρων τοὺς Ἀθηναίους βεβοηθηκότας τοῖς Πλαταιεῦσιν, ἀνεχώρησαν ἐπ᾽ οἴκου.

notes

On behalf of the rest of the Greeks, the Plataians brought a suit against the Spartans, incurring Sparta’s wrath. Fifty years later, a Spartan king attempted to seize Plataia through the assistance of the Thebans, but the Athenians sent aid and the Thebans retreated.

λαγχάνουσι δίκην: despite what is said here, it is unlikely the Plataians actually brought a lawsuit against the Spartans.

Ἀμφικτύονας: the council of the Greek Amphictyonic League, a league of Greek states.

χιλίων ταλάντων: genitive of penalty.

αὐτοῖς: i.e., the Plataians.

ἐν τῷ παρόντι “at the present time” (that is, contemporaneously with the events just mentioned). παρόντι < παρα-εἰμί.

εἶχον αὐτοῖς ὅ τι χρήσωνται “did not have a way of dealing with them [i.e., the Plataians].” αὐτοῖς is to be taken proleptically, that is, as the object of the subordinate clause despite its placement in the main clause (S. 2182).

ὡς πεντήκοντα: ὡς + a numeral (vel sim.) can mean “about, nearly.” See §51.

καταλαβεῖν “occupy", "sieze.”

ἔπραξε: Archidamas is the subject. These events, highly condensed here, represent the beginning of the Peloponnesian War. See Thucydides 2.1–6.

δι’ “through,” in the sense of “through the agency of.”

βοιωταρχοῦντος: being Boiotarch, a chief officer of the Boiotian confederacy (there were seven in total).

ἀνοιξάντων < ἀνοίγνυμι.

τῆς νυκτός: genitive of time during which.

χρήμασι “bribes.”

ἐξαπίνης = ἐξαπίνας “suddenly.”

κατειλημμένην < καταλαμβάνω.

πρώτους “first ranks.”

εἰσεληλυθότας < εἰς + ἔρχομαι.

ὕδωρ: that is, rainwater.

ὁ . . . Ἀσωπὸς ποταμός: The Asopos is a river of Boiotia and northern Attica.

ἐρρύη < ῥέω.

διαβῆναι < δια-βαίνω.

ἄλλως τε καὶ νυκτός “especially at night.”

100

ὡς: temporal conjunction, “when.”

φθάνουσιν: φθάνω takes a supplementary participle (here, ἀπολέσαντες < ἀπόλλυμι) (G. 585, S. 2096).

ὡς ὑμᾶς: ὡς as preposition, “to you.”

ἀξιοῦντες: understand ὑμᾶς as the object of this participle.

ἄν = ἐάν.

δῃῶσιν < δῃόω: ravage, plunder.

vocabulary

ὀργίζω ὀργιῶ ὤργισα ––– ὤργισμαι ὠργίσθην: to make angry, (mid.) get angry at

Ἕλλην –ος ὁ: Greek man

Πλαταιεῖς -έων οἱ: Plataians, Attic nom. Πλαταιῆς, acc. -ᾶς

λαγχάνω λήξομαι ἔλαχον εἴληχα ––– –––: to obtain by lot; to file suit (absol. and with δίκην)

Λακεδαιμόνιος –α –ον: Spartan

Ἀμφικτύονες: the council of the Greek Amphictyonic League

χίλιοι –αι –α: a thousand

τάλαντον –ου τό: talent (large sum of silver=6000 drachmas)

σύμμαχος –ου ὁ: ally

ἀναγκάζω ἀναγκάσω ἠνάγκασα ἠνάγκακα ἠνάγκασμαι ἠναγκάσθην: force, compel, constrain

ἐκκολάπτω: to scrape out, obliterate

ἐλεγεῖον: elegiac couplet; composition in elegiac couplets

ἐπιγράφω ἐπιγράψω ἐπέγραψα ἐπιγέγραφα ἐπιγέγραμμαι ἐπεγράφθην: inscribe, register

κοινωνέω: have a share, take part in

ἥκιστος –η –ον: least

παρακολουθέω: to follow beside, follow closely

ἔχθρα –ας ἡ: hatred, enmity

βασίλειος –α –ον: royal, kingly

ὕστερον: behind, later

πεντήκοντα: fifty

Ἀρχίδαμος: Archidamos

Ζευξίδαμος: Zeuxidamos

ἐγχειρέω ἐγχειρήσω ἐνεχείρησα ἐγκεχείρηκα: to attempt, undertake

Θῆβαι –ων αἱ: Thebes (usu. plural)

Εὐρύμαχος: Eurymachos

Λεοντιάδης: Leontiades

βοιωταρχέω: to be a Boiotarch

ἀνοίγνυμι ἀνοίξω ἀνέῳξα ἀνέῳχα ––– ἀνεῴχθην: open, (pass.) be open, stand open

πύλη –ης ἡ: gate

Ναυκλείδης: Naukleides

ἐνδογενής –ές: within, at home

Θηβαῖος –η/–α –ον: Theban

ἐξαπίνας: suddenly

προσβοηθέω: to come to aid

συντάσσω συντάξω συνέταξα συντέταχα συντέταγμαι συνετάχθην: put in array, arrange

εἰσέρχομαι εἰσελεύσομαι εἰσῆλθον εἰσελήλυθα ––– –––: to come in

Ἀσωπός –οῦ ὁ: Asopos, a river in Boiotia

ῥέω ῥυήσομαι ––– ἐρρύηκα ––– ἐρρύην: flow, run, stream

διαβαίνω διαβήσομαι διέβην διαβέβηκα ––– –––: step across, cross

100

ἐπιτίθημι ἐπιθήσω ἐπέθηκα ἐπιτέθηκα ––– ἐπετέθην: make an attack

φθάνω φθήσομαι ἔφθασα (or ἔφθην) ––– ––– –––: be before, outstrip

ἄγγελος –ου ὁ: messenger

δηϊόω: cut down, slay

Ἀθηναῖος –α –ον: Athenian

τάχος –ους τό: speed, quickness

Πλαταιαί: Plataia

ἀναχωρέω ἀναχωρήσω ἀνεχώρησα: retreat, withdraw

Suggested Citation